________________
(१.३१-३१)
बोधिसत्तधम्मतावण्णना
२७
कम्मजवाता उद्धपादं अधोसिरं कातुं न सक्कोन्ति । सो धम्मासनतो ओतरन्तो धम्मकथिको विय, निस्सेणितो ओतरन्तो पुरिसो विय च द्वे हत्थे च द्वे पादे च पसारेत्वा ठितकोव मातुकुच्छिसम्भवेन केनचि असुचिना अमक्खितोव निक्खमति ।
उदकस्स धाराति उदकवट्टियो । तासु सीता सुवण्णकटाहे पतति उण्हा रजतकटाहे । इदञ्च पथवितले केनचि असुचिना असम्मिस्सं तेसं पानीयपरिभोजनीयउदकञ्चेव अजेहि असाधारणं कीळाउदकञ्च दस्सेतुं वुत्तं, अञस्स पन सुवण्णरजतघटेहि आहरियमानउदकस्स चेव हंसवत्तकादिपोक्खरणीगतस्स च उदकस्स परिच्छेदो नत्थि ।
३१. सम्पतिजातोति मुहुत्तजातो। पाळियं पन मातुकुच्छितो निक्खन्तमत्तो विय दस्सितो, न एवं दट्ठब्बं । निक्खन्तमत्तहि नं पठमं ब्रह्मानो सुवण्णजालेन पटिग्गव्हिंसु, तेसं हत्थतो चत्तारो महाराजानो अजिनप्पवेणिया, तेसं हत्थतो मनुस्सा दुकूलचुम्बटकेन । मनुस्सानं हत्थतो मुच्चित्वा पथवियं पतिहितो । सेतम्हि छत्ते अनुधारियमानेति दिब्बसेतच्छत्ते अनुधारियमानम्हि । एत्थ च छत्तस्स परिवारानि खग्गादीनि पञ्च राजककुधभण्डानिपि आगतानेव । पाळियं पन राजगमने राजा विय छत्तमेव वुत्तं । तेसु छत्तमेव पचायति, न छत्तग्गाहको | तथा खग्गतालवण्टमोरहत्थकवाळबीजनीउण्हीसमत्तायेव पायन्ति, न तेसं गाहका । सब्बानि किर तानि अदिस्समानरूपा देवता गण्डिंसु । वुत्तञ्चेतं --
"अनेकसाखञ्च सहस्समण्डलं,
छत्तं मरू धारयुमन्तलिक्खे । सुवण्णदण्डा विपतन्ति चामरा,
न दिस्सरे चामरछत्तगाहका''ति ।। (सु० नि० ६९३)
सब्बा च दिसाति इदं सत्तपदवीतिहारूपरि ठितस्स विय सब्बदिसानुविलोकनं वुत्तं, न खो पनेवं दट्ठबं | महासत्तो हि मनुस्सानं हत्थतो मुच्चित्वा पठवियं पतिट्टितो पुरथिमं दिसं ओलोकेसि । अनेकानि चक्कवाळसहस्सानि एकङ्गणानि अहेसुं। तत्थ देवमनुस्सा गन्धमालादीहि पूजयमाना – “महापुरिस, इध तुम्हेहि सदिसोपि नत्थि, कुतो उत्तरितरो''ति आहंसु । एवं चतस्सो दिसा, चतस्सो अनुदिसा, हेट्ठा, उपरीति दस दिसा अनुविलोकेत्वा अत्तना सदिसं अदिस्वा- “अयं उत्तरा दिसा''ति उत्तराभिमुखो सत्तपदवीतिहारेन अगमासीति एवमेत्थ अत्थो वेदितब्बो | आसभिन्ति उत्तमं । अग्गोति गुणेहि सब्बपठमो ।
27
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org