________________
(८.३५५-३५५)
मघमाणववत्थु
२७३
न कथेमि, इदानि मा मय्हं दोसं करेय्याथाति । अथ राजा “अयं मय्हं महारवं रवती"ति सद्दहित्वा "तेन हि गच्छ, त्वमेव ने आनेही"ति बलं दत्वा पेसेसि । सो गन्त्वा दिवसं अरजे कम्मं कत्वा सायमासं भुजित्वा गाममज्झे निसीदित्वा “स्वे किं कम्मं करिस्साम, किं मग्गं समं करोम, पोक्खरणिं खणाम, सेतुं बन्धामा'ति मन्तयमानेयेव ते परिवारेत्वा "मा फन्दित्थ, रञो आणा"ति बन्धित्वा पायासि । अथ खो नेसं इथियो “सामिका किर वो ‘राजापराधिका चोरा'ति बन्धित्वा निय्यन्ती''ति सुत्वा “अतिचिरेन कूटा एते 'पुकम्मं करोमा'ति दिवसे दिवसे अर व अच्छन्ति, सब्बकम्मन्ता परिहीना, गेहे न किञ्चि वड्डति, सुटु बद्धा सुट्ठ गहिता''ति वदिंसु ।
गामभोजकोपि ते नेत्वा रञ्जो दस्सेसि । राजा अनुपपरिक्खित्वायेव “हत्थिना मद्दापेथा''ति आह । तेसु नीयमानेसु मघो इतरे आह - "भो, सक्खिस्सथ मम वचनं कातु"न्ति ? तव वचनं करोन्तायेवम्ह इमं भयं पत्ता, एवं सन्तेपि तव वचनं करोम, भण भो, किं करोमाति ? एत्थ भो वट्टे चरन्तानं नाम निबद्धं एतं, किं पन तुम्हे चोराति ? न चोरम्हाति । इमस्स लोकस्स सच्चकिरिया नाम अवस्सयो, तस्मा सब्बेपि “यदि अम्हे चोरा, हत्थी मद्दतु, अथ न चोरा, मा मद्दतू"ति सच्चकिरियं करोथाति । ते तथा अकंसु । हत्थी उपगन्तुम्पि न सक्कोति, विरवन्तो पलायति, हत्थिं तुत्ततोमरसेहि कोट्टेन्तापि उपनेतुं न सक्कोन्ति । “हत्थिं उपनेतुं न सक्कोमा"ति रञो आरोचेसुं । तेन हि उपरि कटेन पटिच्छादेत्वा मद्दापेथाति । उपरि कटे दिन्ने दिगुणरवं विरवन्तो पलायति ।
राजा सुत्वा पेसुञकारकं पक्कोसापेत्वा आह - "तात, हत्थी मद्दितुं न इच्छती"ति ? आम, देव, जेट्टकमाणवो मन्तं जानाति, मन्तस्सेव अयमानुभावोति । राजा तं पक्कोसापेत्वा “मन्तो किर ते अत्थी''ति पुच्छि ? नत्थि, देव, मय्हं मन्तो, सच्चकिरियं पन मयं करिम्ह - “यदि अम्हे रो चोरा, मद्दतु, अथ न चोरा, मा मद्दतू"ति, सच्चकिरियाय नो एस आनुभावोति । किं पन, तात, तुम्हे कम्मं करोथाति ? अम्हे, देव, मग्गं समं करोम, चतुमहापथे सालं करोम, पोक्खरणिं खणाम, सेतुं बन्धाम, एवरूपानि पुञकम्मानि करोन्ता विचरिम्हाति !
अयं तुम्हे किमत्थं पिसुणेसीति ? अम्हाकं पमत्तकाले इदञ्चिदञ्च लभति, अप्पमत्तकाले तं नत्थि, एतेन कारणेनाति । तात, अयं हत्थी नाम तिरच्छानो, सोपि
273
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org