________________
१९६
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(४.२५०-२५०)
चतुज्जातिसमायोजितस्स हरिचन्दनस्स गन्धो कायतो वायति । उप्पलगन्धो वायतीति हसितकथितकालेसु मुखतो तङ्खणं विकसितस्सेव नीलुप्पलस्स अतिसुरभिगन्धो वायति ।
__ एवं रूपसम्फस्सगन्धसम्पत्तियुत्ताय पनस्सा सरीरसम्पत्तिया अनुरूपं आचारं दस्सेतुं तं खो पनातिआदि वुत्तं । तत्थ राजानं दिस्वा निसिन्नासनतो अग्गिदड्वा विय पठममेव उठातीति पुबुढायिनी। तस्मिं निसिन्ने तस्स तालवण्टेन बीजनादिकिच्चं कत्वा पच्छा निपतति निसीदतीति पच्छानिपातिनी। किं करोमि, ते देवाति वाचाय किं-कारं पटिसावेतीति किं कारपटिस्साविनी। रञो मनापमेव चरति करोतीति मनापचारिनी। यं रो पियं तदेव वदतीति पियवादिनी।
इदानि - “स्वास्सा आचारो भावविसुद्धियाव, न साठेय्यना"ति दस्सेतुं तं खो पनातिआदिमाह । तत्थ नो अतिचरीति न अतिक्कमित्वा चरि, ठपेत्वा राजानं अधे पुरिसं चित्तेनपि न पत्थेसीति वुत्तं होति ।
तत्थ ये तस्सा आदिम्हि “अभिरूपा" तिआदयो, अन्ते “पुब्बुढायिनी" तिआदयो गुणा वुत्ता, ते पकतिगुणा एव । “अतिक्कन्ता मानुसिवण्णं" तिआदयो पन चक्कवत्तिनो पुञ्ज उपनिस्साय चक्करतनपातुभावतो पट्ठाय पुरिमकम्मानुभावेन निब्बत्ताति वेदितब्बा।
अभिरूपतादिकापि वा चक्करतनपातुभावतो पट्ठाय सब्बाकारपरिपूरा जाता । तेनाह - "एवरूपं इस्थिरतनं पातुरहोसी"ति ।
गहपतिरतनवण्णना
२५०. एवं पातुभूतइत्थिरतनस्स पन रञो चक्कवत्तिनो धनकरणीयानं किच्चानं यथासुखं पवत्तनत्थं गहपतिरतनं पातुभवति । सो पकतियाव महाभोगो, महाभोगकुले जातो। रञो धनरासिवड्डको सेट्ठिगहपति होति । चक्करतनानुभावसहितं पनस्स कम्मविपाकजं दिब्बचक्खु पातुभवति, येन अन्तोपथवियम्पि योजनब्भन्तरे निधिं पस्सति, सो तं सम्पत्तिं दिस्वा तुट्ठमानसो गन्त्वा राजानं धनेन पवारेत्वा सब्बानि धनकरणीयानि
196
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org