________________
४६
दीघनिकायो-३
(३.३.८८-८९)
यस्मिं खो पन, भिक्खवे, पदेसे चक्करतनं पतिहासि, तत्थ राजा चक्कवत्ती वासं उपगच्छि सद्धिं चतुरङ्गिनिया सेनाय । ये खो पन, भिक्खवे, उत्तराय दिसाय पटिराजानो, ते राजानं चक्कवत्तिं उपसङ्कमित्वा एवमाहंसु- ‘एहि खो, महाराज, स्वागतं ते, महाराज, सकं ते, महाराज, अनुसास, महाराजा'ति । राजा चक्कवत्ती एवमाह - ‘पाणो न हन्तब्बो, अदिन्नं नादातब्, कामेसुमिच्छा न चरितब्बा, मुसा न भासितब्बा, मज्जं न पातब्बं, यथाभुत्तञ्च भुञ्जथा'ति । ये खो पन, भिक्खवे, उत्तराय दिसाय पटिराजानो, ते रो चक्कवत्तिस्स अनुयन्ता अहेसुं।
“अथ खो तं, भिक्खवे, चक्करतनं समुद्दपरियन्तं पथविं अभिविजिनित्वा तमेव राजधानिं पच्चागन्त्वा रञो चक्कवत्तिस्स अन्तेपुरद्वारे अत्थकरणपमुखे अक्खाहतं मजे अट्ठासि रञो चक्कवत्तिस्स अन्तेपुरं उपसोभयमानं ।
दुतियादिचक्कवत्तिकथा
८८. “दुतियोपि खो, भिक्खवे, राजा चक्कवत्ती...पे०... ततियोपि खो, भिक्खवे, राजा चक्कवत्ती । चतुत्थोपि खो, भिक्खवे, राजा चक्कवत्ती। पञ्चमोपि खो, भिक्खवे, राजा चक्कवत्ती। छट्ठोपि खो, भिक्खवे, राजा चक्कवत्ती। सत्तमोपि खो, भिक्खवे, राजा चक्कवत्ती बहुन्नं वस्सानं बहुन्नं वस्ससतानं बहुन्नं वस्ससहस्सानं अच्चयेन अञतरं पुरिसं आमन्तेसि- यदा त्वं, अम्भो पुरिस, पस्सेय्यासि दिब्बं चक्करतनं ओसक्कितं ठाना चुतं, अथ मे आरोचेय्यासी''ति । ‘एवं, देवा'ति खो, भिक्खवे, सो पुरिसो रो चक्कवत्तिस्स पच्चस्सोसि । अद्दसा खो, भिक्खवे, सो पुरिसो बहुन्नं वस्सानं बहुन्नं वस्ससतानं बहुन्नं वस्ससहस्सानं अच्चयेन दिब्बं चक्करतनं ओसक्कितं ठाना चुतं । दिस्वान येन राजा चक्कवत्ती तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा राजानं चक्कवत्तिं एतदवोच – 'यग्घे, देव, जानेय्यासि, दिब् ते चक्करतनं ओसक्कितं ठाना चुत'न्ति ?
८९. “अथ खो, भिक्खवे, राजा चक्कवत्ती जेट्टपुत्तं कुमारं आमन्तापेत्वा एतदवोच – 'दिब्बं किर मे, तात कुमार, चक्करतनं ओसक्कितं, ठाना चुतं, सुतं खो पन मेतं - यस्स रञो चक्कवत्तिस्स दिब्बं चक्करतनं ओसक्कति, ठाना चवति, न दानि तेन रञा चिरं जीवितब्बं होतीति । भुत्ता खो पन मे मानुसका कामा, समयो दानि मे दिब्बे कामे परियेसितुं, एहि त्वं, तात कुमार, इमं समुद्दपरियन्तं पथविं
46
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org