________________
(३.३.८२-८३)
३. चक्कवत्तिसुत्तं
४३
रतनानि अहेसु सेय्यथिदं - चक्करतनं हत्थिरतनं अस्सरतनं मणिरतनं इत्थिरतनं गहपतिरतनं परिणायकरतनमेव सत्तमं । परोसहस्सं खो पनस्स पुत्ता अहेसुं सूरा वीरङ्गरूपा परसेनप्पमद्दना । सो इमं पथविं सागरपरियन्तं अदण्डेन असत्थेन धम्मेन अभिविजिय अज्झावसि ।
८२. “अथ खो, भिक्खवे, राजा दळहनेमि बहुन्नं वस्सानं बहुन्नं वस्ससतानं बहुन्नं वस्ससहस्सानं अच्चयेन अञ्जतरं पुरिसं आमन्तेसि - ‘यदा त्वं, अम्भो पुरिस, पस्सेय्यासि दिब्बं चक्करतनं ओसक्कितं ठाना चुतं, अथ मे आरोचेय्यासी'ति । ‘एवं, देवा'ति खो, भिक्खवे, सो पुरिसो रओ दळहनेमिस्स पच्चस्सोसि । अद्दसा खो, भिक्खवे, सो पुरिसो बहुन्नं वस्सानं बहुन्नं वस्ससतानं बहुन्नं वस्ससहस्सानं अच्चयेन दिब्बं चक्करतनं ओसक्कितं ठाना चुतं, दिस्वान येन राजा दळहनेमि तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा राजानं दळहनेमि एतदवोच – 'यग्घे, देव, जानेय्यासि, दिब्बं ते चक्करतनं ओसक्कितं ठाना चुत'न्ति । 'अथ खो, भिक्खवे, राजा दळहनेमि जेट्टपुत्तं कुमारं आमन्तापेत्वा एतदवोच - 'दिब्बं किर मे, तात कुमार, चक्करतनं ओसक्कितं ठाना चुतं । सुतं खो पन मेतं - यस्स रञो चक्कवत्तिस्स दिब्बं चक्करतनं ओसक्कति ठाना चवति, न दानि तेन रञा चिरं जीवितब्बं होती'ति । भुत्ता खो पन मे मानुसका कामा, समयो दानि मे दिब्बे कामे परियेसितुं । एहि त्वं, तात कुमार, इमं समुद्दपरियन्तं पथविं पटिपज्ज । अहं पन केसमस्सुं ओहारेत्वा कासायानि वत्थानि अच्छादेत्वा अगारस्मा अनगारियं पब्बजिस्सामी'ति ।
८३. “अथ खो, भिक्खवे, राजा दळहनेमि जेठ्ठपुत्तं कुमारं साधुकं रज्जे समनुसासित्वा केसमस्सुं ओहारेत्वा कासायानि वत्थानि अच्छादेत्वा अगारस्मा अनगारियं पब्बजि । सत्ताहपब्बजिते खो पन, भिक्खवे, राजिसिम्हि दिब्बं चक्करतनं अन्तरधायि ।
“अथ खो, भिक्खवे, अञतरो पुरिसो येन राजा खत्तियो मुद्धाभिसित्तो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा राजानं खत्तियं मुद्धाभिसित्तं एतदवोच - ‘यग्घे, देव, जानेय्यासि, दिब्बं चक्करतनं अन्तरहित'न्ति । अथ खो, भिक्खवे, राजा खत्तियो मुद्धाभिसित्तो दिब्बे चक्करतने अन्तरहिते अनत्तमनो अहोसि, अनत्तमनतञ्च पटिसंवेदेसि । सो येन राजिसि तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा राजिसिं एतदवोच – 'यग्घे, देव, जानेय्यासि, दिब् चक्करतनं अन्तरहित न्ति । एवं वुत्ते, भिक्खवे, राजिसि राजानं
43
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org