________________
१७०
दीघनिकायो-२
(२.६.३०५-३०५)
गोविन्दो नाम ब्राह्मणो पुरोहितो अहोसि। दिसम्पतिस्स रो रेणु नाम कुमारो पुत्तो अहोसि । गोविन्दस्स ब्राह्मणस्स जोतिपालो नाम माणवो पुत्तो अहोसि । इति रेणु च राजपुत्तो जोतिपालो च माणवो अछे च छ खत्तिया इच्चेते अट्ठ सहाया अहेसुं । अथ खो, भो, अहोरत्तानं अच्चयेन गोविन्दो ब्राह्मणो कालमकासि । गोविन्दे ब्राह्मणे कालङ्कते राजा दिसम्पति परिदेवेसि - यस्मिं वत, भो, मयं समये गोविन्दे ब्राह्मणे सब्बकिच्चानि सम्मा वोस्सज्जित्वा पञ्चहि कामगुणेहि समप्पिता समङ्गीभूता परिचारेम, तस्मिं नो समये गोविन्दो ब्राह्मणो कालङ्कतो'ति । एवं वुत्ते भो, रेणु राजपुत्तो राजानं दिसम्पतिं एतदवोच - ‘मा खो त्वं, देव, गोविन्दे ब्राह्मणे कालङ्कते अतिबाळ्हं परिदेवेसि । अस्थि, देव, गोविन्दस्स ब्राह्मणस्स जोतिपालो नाम माणवो पुत्तो पण्डिततरो चेव पितरा, अलमत्थदसतरो चेव पितरा; येपिस्स पिता अत्थे अनुसासि, तेपि जोतिपालस्सेव माणवस्स अनुसासनिया'ति । ‘एवं कुमारा'ति ? ‘एवं देवा'ति ।
महागोविन्दवत्थु
३०५. 'अथ खो, भो, राजा दिसम्पति अञ्जतरं पुरिसं आमन्तेसि - ‘एहि त्वं, अम्भो पुरिस, येन जोतिपालो नाम माणवो तेनुपसङ्कम; उपसङ्कमित्वा जोतिपालं माणवं एवं वदेहि - भवमत्थु भवन्तं जोतिपालं, राजा दिसम्पति भवन्तं जोतिपालं माणवं आमन्तयति, राजा दिसम्पति भोतो जोतिपालस्स माणवस्स दस्सनकामो' "ति । एवं, देवाति खो, भो, सो पुरिसो दिसम्पतिस्स रो पटिस्सुत्वा येन जोतिपालो माणवो तेनुपसङ्कमि; उपसमित्वा जोतिपालं माणवं एतदवोच - भवमत्थु भवन्तं जोतिपालं, राजा दिसम्पति भवन्तं जोतिपालं माणवं आमन्तयति, राजा दिसम्पति भोतो जोतिपालस्स माणवस्स दस्सनकामोति । एवं, भोति खो, भो, जोतिपालो माणवो तस्स पुरिसस्स पटिस्सुत्वा येन राजा दिसम्पति तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा दिसम्पतिना रञा सद्धिं सम्मोदि; सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि । एकमन्तं निसिन्नं खो, भो, जोतिपालं माणवं राजा दिसम्पति एतदवोच - अनुसासतु नो भवं जोतिपालो, मा नो भवं जोतिपालो अनुसासनिया पच्चब्याहासि । पेत्तिके तं ठाने ठपेस्सामि, गोविन्दिये अभिसिञ्चिस्सामीति । एवं, भोति खो, भो, सो जोतिपालो माणवो दिसम्पतिस्स रो पच्चस्सोसि । अथ खो, भो, राजा दिसम्पति जोतिपालं माणवं गोविन्दिये अभिसिञ्चि, तं पेत्तिके ठाने ठपेसि । अभिसित्तो जोतिपालो माणवो गोविन्दिये पेत्तिके ठाने ठपितो येपिस्स पिता अत्थे अनुसासि तेपि अत्थे अनुसासति, येपिस्स पिता अत्थे नानुसासि,
170
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org