________________
दीघनिकायो-२
(२.३.१७२-१७२)
"पुन चपरं, आनन्द, यदा तथागतो सतो सम्पजानो आयुसवारं ओस्सज्जति, तदायं पथवी कम्पति सङ्कम्पति सम्पकम्पति सम्पवेधति । अयं सत्तमो हेतु सत्तमो पच्चयो महतो भूमिचालस्स पातुभावाय ।
"पुन चपरं, आनन्द, यदा तथागतो अनुपादिसेसाय निब्बानधातुया परिनिब्बायति, तदायं पथवी कम्पति सङ्कम्पति सम्पकम्पति सम्पवेधति । अयं अट्ठमो हेतु अट्ठमो पच्चयो महतो भूमिचालस्स पातुभावाय । “इमे खो, आनन्द, अट्ट हेतू, अट्ठ पच्चया महतो भूमिचालस्स पातुभावाया''ति ।
अट्ठ परिसा
१७२. “अट्ठ खो इमा, आनन्द, परिसा। कतमा अट्ठ? खत्तियपरिसा, ब्राह्मणपरिसा, गहपतिपरिसा, समणपरिसा, चातुमहाराजिकपरिसा, तावतिसपरिसा, मारपरिसा, ब्रह्मपरिसा । अभिजानामि खो पनाहं, आनन्द, अनेकसतं खत्तियपरिसं उपसङ्कमिता। तत्रपि मया सन्निसिन्नपुब्बं चेव सल्लपितपुब्बञ्च साकच्छा च समापज्जितपुब्बा | तत्थ यादिसको तेसं वण्णो होति, तादिसको महं वण्णो होति । यादिसको तेसं सरो होति, तादिसको महं सरो होति । धम्मिया कथाय सन्दस्सेमि समादपेमि समुत्तेजेमि सम्पहंसेमि । भासमानञ्च मं न जानन्ति -- 'को नु खो अयं भासति देवो वा मनुस्सो वा ति ? धम्मिया कथाय सन्दस्सेत्वा समादपेत्वा समुत्तेजेत्वा सम्पहंसेत्वा अन्तरधायामि । अन्तरहितञ्च मं न जानन्ति – 'को नु खो अयं अन्तरहितो देवो वा मनुस्सो वा'ति ? अभिजानामि खो पनाहं, आनन्द, अनेकसतं ब्राह्मणपरिसं...पे०... गहपतिपरिसं... समणपरिसं... चातुमहाराजिकपरिसं... तावतिंसपरिसं... मारपरिसं... ब्रह्मपरिसं उपसङ्कमिता । तत्रपि मया सन्निसिन्नपुब्बं चेव सल्लपितपुब्बञ्च साकच्छा च समापज्जितपुब्बा । तत्थ यादिसको तेसं वण्णो होति, तादिसको महं वण्णो होति । यादिसको तेसं सरो होति, तादिसको महं सरो होति । धम्मिया कथाय सन्दस्सेमि समादपेमि समुत्तेजेमि सम्पहंसेमि। भासमानञ्च मं न जानन्ति - 'को नु खो अयं भासति देवो वा मनुस्सो वा'ति ? धम्मिया कथाय सन्दस्सेत्वा समादपेत्वा समुत्तेजेत्वा सम्पहंसेत्वा अन्तरधायामि । अन्तरहितञ्च मं न जानन्ति – 'को नु खो अयं अन्तरहितो देवो वा मनुस्सो वा'ति ? इमा खो, आनन्द, अट्ठ परिसा।
84
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org