Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 06

SR No.: 009970
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2013
Total Pages: 444
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 3 MB

Page 199

षष्ठाध्यायस्य द्वितीयः पादः ॥
वा = भाल्लविन: । ‘शौनकादिभ्यो णिन् ' ( ६।३।१८६) णिन्प्र०इन् । 'तद् वेत्त्यधीते' (६।२।११७) अण्प्र० । 'प्रोक्तात्' (६।२।१२९) अण्लुप् । जस् ।
→
[ शाट्यायनिनः ] शट्यते = शाट्यः । ‘ऋवर्ण व्यञ्जनाद् घ्यण्' (५|१|१७) घ्यण्प्र०य । 'ञ्णिति' (४|३|५०) उपान्त्यवृद्धिः । शाट्यस्यापत्यं शाट्यायनि । 'तिकादेरायनिज्' (६।१।१०७) आयनि० आयनि । 'यञिञः' (६ ११५४) आवनण्प्र० आयन 'अवर्णेवर्णस्य' (७७४२६८) अलुक् शाट्यायनिना शाट्यायनेन प्रोक्तं ब्राह्मणं विदन्त्यधीयते वा = शाट्यायनिनः । 'शौनकादिभ्यो०' (६/३/१८६) णिन्प्र०इन् । तद् वेत्त्याधीते' (६।२।११७) अण्प्र० । 'प्रोक्तात्' (६।२।१२९) अण्लुप् । वृद्धिः । अवर्णेवर्णस्य' (७१४१६८) इ- अलुक् । जस् ।
=
[ ऐतरेविणः ] इतरस्यापत्यम् = ऐतरेयः । ' शुभ्राऽऽदिभ्यः' (६।१।७३) एयण्प्र० एय । वृद्धिः ऐ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् । ऐतरेयेण प्रोक्तं ब्राह्मणं विदन्त्यधीयते वा = ऐतरेयिण: । 'शौनकादिभ्यो णिन् ' (६।३।१८६) णिन्प्र० → इन् । 'तद् वेत्त्यधीते' (६।२।११७) अण्प्र० । 'प्रोक्तात्' (६।२।१२९) अण्लुप् । जस् ।
। ।
-
=
[ याज्ञवल्क्या(का) नि ] यज्ञवल्क । यज्ञवल्कस्यापत्यं वृद्धं = याज्ञवल्क्यः । 'गर्गादिर्यज्' (६।१।४२) यञ्प्र० → य । वृद्धिः । ‘अवर्णैवर्णस्य' (७४/६८) अलुक् । याज्ञवल्क्येन प्रोक्तानि ब्राह्मणानि याज्ञवल्कानि । 'शकलादेयंञः ' (६।३।२७) अञ्प्र० अ । वृद्धिः । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलोपः । तद्धितयस्वरेऽनाति' (२।४।९२) यलोपः । जस् । ‘नपुंसकस्य शि: ' (१।४।५५) जस्०शि०३० 'स्वराच्छौ' (११४२६५) नोऽन्तः । 'नि दीर्घः' (१२४१८५) दीर्घः ।
=
१७९
।
।
[ सौलाभानि] सुलाभस्यापत्यं सौलाभ: । 'ऋषि वृष्ण्यन्धक० (६।१।६१) अणुप्र अ वृद्धिः औ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् सौलाभेन प्रोक्तानि = सौलाभानि 'मौदादिभ्यः' (६|३|१८२) अण्प्र० अ । । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् । जस् । 'नपुंसकस्य शि: ' (२२४४५५) जस्०शि० इ० 'स्वराच्छौं' ( १२४ ६५) नोऽन्तः 'नि दीर्घः' (१९४१८५) दीर्घः ।
I
=
[पैङ्गी कल्प: ] पिङ्गेन प्रोक्त: पैङ्गी । ‘पुराणे कल्पे' (६।३।१८७) णिन्प्र० → इन् । वृद्धिः ऐ । 'अवर्णैवर्णस्य' (७४६८) अलुक् प्रथमा सि इन् छन् पूषाऽर्यम्णः शिस्यो: ' (११४४८७) दीर्घः । दीर्घयाव्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनहन ' (२२११९१) नलोपः । कल्प। प्रथमा सि ।
ब्राह्मणं वेद एव तत्र वेद इत्येव सिद्धे अनिनन्तस्य नियमनिवृत्त्यर्थमिन्ब्राह्मणग्रहणम् । प्रोक्तप्रत्ययान्तमेव वेत्त्यधीते इति विषये प्रयुज्यते नान्यत् । ऋच इत्यादीनां पर्यायो वेद एते प्रोक्तप्रत्ययान्ताः संभवति (न्ति ) इति प्रोक्तग्रहणम् ।
[ आर्हतं शास्त्रम् ] अर्हता प्रोक्तम् = आर्हतम् । आर्हतं वेत्ति तद् वेत्त्यधीते (६।२।११७) अण्प्र० । 'प्रोक्तात्' (६।२।१२९) अण्लुप् ।
[ तेन ] तेन पञ्चमी ङसि । सूत्रत्वाल्लुप् ।
[ छन्ने ] छन्न सप्तमी ङि ।
[ रथे ] रथ सप्तमी ङि ।
[ कठाः ] कठेन प्रोक्तं वेदमधीयते । 'तेन प्रोक्ते' (६।३।१८१) अण्प्र० । 'तद् वेत्त्यधीते' ( ६ । २।११७) अण्प्र० । 'प्रोक्तात्' (६२।१२९) द्वितीयअणो लुप् 'कठादिभ्यो वेदे लुप्' (६।३।१८३) अण्लुप् । जस् । छा तेन छन्ने रथे || ६|२|१३१ ॥
I
Shrenik/D/A-Shilchandrasuri/Doondhika Part-5 Folder (10-9-2012) Doondhika Part-6 (B) 1st 30-7-2013 (2nd - 16-9-2013)
(3rd-3-10-2013) [179]