________________
E
[N]
w
भगवई सुत्त
तइओ उद्देसो
बहुकम्म वत्थ पोग्गल, पओगसा वीससा य साइए । कम्मट्ठिइ त्थि संजय, सम्मदिट्ठी य सण्णी य ॥१॥ भविए दंसण पज्जत्त, भासय परित्ते णाण जोगे य । उवओगाहारग सुहुम, चरिम बंधे य अप्पबहुं ॥२॥
से णूणं भंते ! महाकम्मस्स महाकिरियस्स महासवस्स महावेयणस्स सव्वओ पोग्गला बज्झंति, सव्वओ पोग्गला चिज्जंति, सव्वओ पोग्गला उवचिज्जंति, सया समियं पोग्गला बज्झंति, सया समियं पोग्गला चिज्जंति, सया समियं पोग्गला उवचिज्जंति, सया समियं च णं तस्स आया दुरूवत्ताए, दुवण्णत्ताए, दुगंधत्ताए, दुरसत्ताए, दुफासत्ताए; अणिट्ठत्ताए, अकंत-अप्पिय-असुभ- अमणुण्ण-अमणामत्ताएअणिच्छियत्ताए, अणभिज्झियत्ताए, अहत्ताए, णो उड्ढत्ताए; दुक्खत्ताए, णो सुहत्ताए भुज्जो - भुज्जो परिणमंति ? हंता गोयमा ! महाकम्मस्स जाव तं चेव ।
सेकेणणं भंते ! एवं ?
गोयमा ! से जहाणामए वत्थस्स अहयस्स वा धोयस्स वा तंतुग्गयस्स वा आणुपुव्वीए परिभुज्जमाणस्स सव्वओ पोग्गला बज्झंति; सव्वओ पोग्गला चिज्जंति; जाव परिणमंति; से तेणद्वेणं ।
से णूणं भंते ! अप्पकम्मस्स, अप्पकिरियस्स, अप्पासवस्स, अप्पवेयणस्स सव्वओ पोग्गला भिज्जंति, सव्वओ पोग्गला छिज्जंति, सव्वओ पोग्गला विद्धंसंति, सव्वओ पोग्गला परिविद्धंसंति; सया समियं पोग्गला भिज्जंति, सया समियं पोग्गला छिज्जंति, विद्धंस्संति, परिविद्धंस्संति; सया समियं च णं तस्स आया सुरुवत्ताए एवं पसत्थं णेयव्वं जाव सुहत्ताए, दुक्खता भुज्जो भुज्जो परिणमंति ? हंता गोयमा ! जाव परिणमति ।
से केणद्वेणं भंते ! एवं ? गोयमा ! से जहाणामए वत्थस्स जल्लियस्स वा पंकियस्स वा मइल्लियस्स वा रइल्लियस्स वा आणुपुव्वीए परिकम्मिज्जमाणस्स सुद्धेणं वारिणा धोव्वमाणस्स सव्वओ पोग्गला भिज्जंति जाव परिणमंति; से तेणद्वेणं ।
শ
वत्थस्स णं भंते ! पोग्गलोवचये किं पओगसा, वीससा ? गोयमा ! पओगसा वि वीससा वि । जहा णं भंते ! वत्थस्स णं पोग्गलोवचए पओगसा वि वीससा वि; तहा णं जीवाणं कम्मोवच किं पओगसा, वीससा ? गोयमा ! पओगसा, णो वीससा ।
सेकेणणं भंते एवं ?
गोयमा ! जीवाणं तिविहे पओगे पण्णत्ते, तं जहा- मणप्पओगे, वइप्पओगे, कायप्पओगे; इच्चेएणं तिविहेणं पओगेणं जीवाणं कम्मोवचये पओगसा, णो वीससा; एवं सव्वेसिं पंचिंदियाणं तिविहे पओगे भाणियव्वे । पुढवीकाइयाणं एगविहेणं पओगेणं, एवं जाव वणस्सइकाइयाणं । विगलिंदियाणं दुविहे पओगे पण्णत्ते, तं जहा- वइपओगे, कायपओगे य,
129