________________
ठाणांग सुतं
३७
एगिंदिया पंचगइया पंचागइया पण्णत्ता, तं जहा- एगिदिए एगिदिएसु उववज्जमाणे एगिदिएहिंतो वा जाव पंचिंदिएहिंतो वा उववज्जेज्जा | से चेव णं से एगिदिए एगिंदियत्तं विप्पजहमाणे एगिंदियत्ताए वा जाव पंचिंदियत्ताए वा गच्छेज्जा । बेइंदिया पंचगइया पंचागइया एवं चेव । एवं जाव पंचिंदिया पंचगइया पंचागइया पण्णत्ता, तं जहा- पंचिंदिए जाव गच्छेज्जा। पंचविहा सव्वजीवा पण्णत्ता, तं जहा- कोहकसाई, माणकसाई, मायाकसाई, लोभकसाई, अकसाई । अहवा-पंचविहा सव्वजीवा पण्णत्ता, तं जहा- जेरइया, तिरिक्खजोणिया, मणुस्सा, देवा, सिद्धा ।
अह भंते! कल-मसुर-तिल-मुग्ग-मास-णिप्फाव-कुलत्थ-आलिसंदग-सतिण-पलि- मंथगाण-एएसि णं धण्णाणं कुट्ठाउत्ताणं पल्लाउत्ताणं मंचाउत्ताणं मालाउत्ताणं ओलित्ताणं विलित्ताणं लंछियाणं मुद्दियाणं पिहियाणं केवइयं कालं जोणी संचिट्ठइ ? गोयमा ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं पंच संवच्छराइं । तेण परं जोणी पमिलायइ, तेण परं जोणी पविद्धंसइ, तेण परं जोणी विद्धंसइ, तेण परं बीए अबीए भवइ, तेण परं जोणी वोच्छेए पण्णत्ते ।
पंच संवच्छरा पण्णत्ता, तं जहा- णक्खत्तसंवच्छरे, जुगसंवच्छरे, पमाण- संवच्छरे, लक्खणसंवच्छरे, सणिच्छरसंवच्छरे ।
जगसंवच्छरे पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा- चंदे, चंदे, अभिवड़ढिए, चंदे, अभिवड़ढिए चेव ।
पमाणसंवच्छरे पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा- णक्खत्ते, चंदे, उऊ, आइच्चे, अभिवढिए |
लक्खणसंवच्छरे, पंचविहे पण्णत्ते, तं जहासमगं णक्खत्ता जोगं जोयंति, समगं उऊ परिणमंति । णच्चुहं णाइसीओ, बहूदओ होइ णक्खत्तो ॥ १ ॥ ससिं समग पुण्णमासिं, जोएंति विसमचारि णक्खत्ता । कडुओ बहूदओ वा, तमाहु संवच्छरं चंदं ॥ २ ॥ विसमं पवालिणो परिणमंति, अणुदुऊ देंति पुप्फफलं । वासं ण सम्मं वासइ, तमाहु संवच्छरं कम्मं ॥ ३ ॥ पुढविदगाणं तु रसं, पुप्फफलाणं तु देइ आइच्चो । अप्पेण वि वासेणं, सम्म णिप्फज्जए सस्सं ॥ ४ ॥ आइच्च-तेअ-तविया, खणलवदिवसा उऊ परिणमंति । पूरेइ य णिण्णथले, तमाहु अभिवढियं जाण ॥ ५ ॥
118