________________
मलधारि-श्रीनरचन्द्रसूरि - विरचितः हरिद्रादौ लः ॥ १.२५४ ॥
[ ] । हरिद्रा । पथिपृथिवीति अत्वम् । द्रे रो नवा
लुगित्यालुक् ॥
गणे दरिद्रातीतिधातुग्रहणाद् दरिद्र - दारिद्यादावपि भवति ।
जह्नुट्ठिलो । [युधिष्ठिर ।] उतो मुकुलादिष्वत् । युधिष्ठिरे वा – उः ॥ सिढिलो । [शिथिर] । मेथिशिथिरशिथिलेति ढः ।।
इंगालो | [अङ्गार] । पक्वाङ्गारेति इः ॥
सोमालो । [सुकुमाल] | नवा मयूखेति कुशब्देन सह ओत्वम् ॥
चिलाओ । [ किरात ] । किराते चः ॥
[ फलिहा, फलिहो, फालिहद्दो ] | [ परिखा, परिघ, पारिभद्र ] । पाटिपरुष० ॥
हो । [तर] । वितस्तिवसतिभरतकातरेति तस्य हः ॥
लुक्को । [ रुग्ण ] । शक्तमुक्तदष्टरुग्णेति कः ।।
भसलो । [ भ्रमर ] । भ्रमरे सो वा ॥
५०
[पाद:- १
[ थोरं ] । ओत् कूष्माण्डीतूणीरेति ओत्वम् ॥ १.२५५ ॥
रलुक् । छायाहरिद्रयोङः ।
[ दुवालसंगे ] । द्वादशाङ्गे । आर्षत्वाद् वात् प्राक् उ:, दस्य लश्च । ह्रस्वः संयोगे । ङञणनो व्यञ्जने । सि । अत एत् सौ पुंसि मागध्याम् - अत एः ॥ १.२५४ ॥
स्थूले लो र: ॥ १.२५५ ॥
लाहलं-लाङ्गल-लाङ्गूले वाऽऽदेर्णः ॥ १.२५६ ॥
[ णंगलं ] । लाङ्गू(ङ्ग) ल । ह्रस्वः संयोगे । ङञणनो व्यञ्जने ॥ १.२५६ ॥ ललाटे च ॥ १.२५७ ॥
[ णिडालं ] । ललाट । पक्वाङ्गारेति इः । ललाटे लडोर्व्यत्ययः ॥ १.२५७ ॥
१. हलिद्दी - मु.। हलद्दी - ता. । पथिपृथिवी० - ताटि । २. (अस्य सूत्रस्य 'णाहलो' इत्युदाहरणस्योपरि) नाहलशब्दस्य भविष्यतीति न वाच्यं, यतो वाऽऽदाविति विकल्पः प्राप्नोति । ततश्च नाहलरूपनिवृत्त्यर्थं वचनम् । नाहलशब्दस्य प्रयोगो न भवतीति भावार्थ: - खटि । नाहलशब्दस्य एतद्रूपं सिध्यति । परं वाऽऽदौ विकल्पो मा भूदित्येवमर्थं - ताटि. ।
