________________
( 47 )
॥ प्रतौ डः ॥ १० प्रत्य पसर्ग तस्य डो भवति ।
In the prefix prati d is substituted for t as पडिवरसं (प्रतिपन्न); पडिसरो (प्रतिसरः); पडिमा (प्रतिमा) &c प्राय दूत्य व the word Práya (generally) still continues to be implied, so we find also many exceptions of the rule, as पदवं (प्रतीप); संपई (संप्रति); पठ्ठाणं (प्रतिष्ठान); पठ्ठा (प्रतिष्ठा); पद्मा (प्रतिज्ञा)।
प्राकृत प्रकाशे ऋत्वादिषु तोदः (प्रा० ७।२) इति सूत्र पठितं हेमचन्दस्तु विधिमिमं शौरसेनीमागधी विषयं मन्यते तन्मते साधारण प्राकृतेतु ऋत्वादीनां उऊ इत्यादिरूपं भवति ।
In Prakritaprakasa we find a Sútra "ritwadishu todah"(Prá 7su, ch2) in ritu &c., d is substituted for t. But Hemehundra says सतु शौरसेनी मागधी विषय एव दृश्यते इति नोच्यते " as this does generally apply to Sauras'eni and mágadhi dialects I omit it-In common Prakrita however no such substitution takes place"; as उऊ (तुः); रअ (रजत) ; एवं (एत); गश्रो (गतः); मंपत्रं (साम्पत); जत्रो (यतः); तो (ततः); क (कृत); हामी (हताश:); ताओ (तातः); दूत्यादि । १
१ अतुः, किरातो, रजतच, तातः, सुसङ्गतं, संयत साम्पतञ्च ।
सुसंस्कृति प्रीति समान शब्दा तथा कुतिर्निति तुल्यमेतत् ॥ उपसर्ग समायुक्त कृति ती तागतौ ।
चत्वादिगणने नेयायन्ये शिष्टानुसारतः।। According to kalpalatika d is invariably substituted for t in the word sutra ; as सुदं श्रुतं and optionally in hata (हत) as हयो हदो (हतः)
Aho! Shrutgyanam
