Page Text
________________
અંક ૩]
श्री महावीर स्तुति
[३०१
गयागारवं पि गरुअं नयणाण महसवं पि सिसिरमहं ।
तं विति खीणमोहं पि कह णु पढमं गुणहाणं ॥ ७ ॥ નાનાર ક.-હે ભગવન! તું ગતગૌરવ માટે જ તને મહત્સવરૂપે અને “શિશિરમથ'રૂપે છતાંય તને લોકે ગુરુ૫ કહે છે-ગુરૂપ તે તે જ માનવો વ્યાજબી છે. તથા, હોઈ શકે જે ગૌરવયુક્ત હોય ત્યારે તું તો ગૌરવરહિત ખાન. પઢમં દ્રા-તું ક્ષીણુમેહ છે છતાંય ગુરુપ છે એ આશ્ચર્ય છે.
માટે જ લોકો તને ગુણના પ્રથમ સ્થાનરૂપે સમજે લઈ લિમિદં-વળી તું, નેત્રાની પ્રસ- એ પણ ઉચિત છે. જે ક્ષીણમેહ–વીતરાગ-હોય તે જતાને માટે મધુત્સવ ૫ છતાંય તને લોકે શિશિરે જ ગુણના આધસ્થાનરૂપે હોઈ શકે, બીજો એવો સવરૂપ જાણે છે-મધૂસવ ચેત્ર માસમાં હોય છે. કેમ હોઈ શકે ? અને શિશિરોત્સવ કાર્તિક-માગશર માસમાં હોય છે વિરોધી ભાવ સમજવા માટે પારં મુળru એથી જે મધૂસવરૂપ હોય તે શિશિરોસવરૂપ કેમ ને પૂર્વોક્ત જૈનપારિભાષિક અર્થની ભાવના કરવી હોઈ શકે ?
અને તેના પરિવાર માટે એ શબ્દ ઉપરથી જ નીકળતા - વખો. પઢમં ગુટ્ટા.-તું હીણ મોહ સાદા ભાવને લક્ષ્યમાં રાખો. છતાંય તને લોકો પ્રથમ ગુણસ્થાનરૂપ સમજે છે.
અથવા નાળા પદાર્થે સિલિમ-હે (જૈનપરિભાષામાં આત્મવિકાસની ચૌદ શ્રેણીઓ ભગવન ! તું નયણ એટલે નગ્ન લોકેને અર્થાત જે દર્શાવવામાં આવી છે. તેમાં પહેલી શ્રેણીનું નામ લોકો અચેલક છે-ગમે તેવો હિમ પડતું હોય તે
પ્રથમ ગુણસ્થાન' છે અને છેલ્લી શ્રેણીનું નામ પણ એક ચિંથરું પણ રાખતા નથી; તેવા તપસ્વીક્ષીણમેહ' છે.) તો હે ભગવન ! તું ક્ષીણમોલ- ઓને માટે મહોત્સવરૂપ છે છતાં તેઓને સારૂ એક નામક છેલ્લી શ્રેણીએ પહોંચેલો છે છતાંય તને લાકે ( ભયંકર ) શીયાળા જેવો છે. અર્થાત તું એ પ્રથમ ગુણસ્થાનરૂપ સમજે છે કે તે માટે તપસ્વીઓને સારૂ મહાસ્વરૂપ હોવાથી “શિશરમહરૂપ વિરોધ થયો.
કેમ હોઈ શકે? નાનાથં -“ગૌરવ” શબ્દને એક
વિરોધપરિહાર– અર્થ તે ગુરુત્વ' થાય છે, અને બીજો અર્થ ઋદ્ધિ, રસ અને સુખની લોલુપતા છે. આ બીજો અર્થ
હે ભગવન ! તું “શિશિરમહ” એટલે જડતાને માત્ર જૈનપરિભાષામાં જ પ્રસિદ્ધ છે.
નાશક હોવાથી એ નગ્ન તપસ્વીઓને મહોત્સવરૂપે
છે એ બરાબર યુક્તિયુક્ત છે. વિરોધીભાવ સમજતી વખતે પહેલો અર્થ યોજવાને છે અને પરિહાર કરતી વખતે આ બીજો અર્થ
“જારવ'નું સંસ્કૃત ગૌરવ, તેના બે અર્થ ઘટાવવાને છે. અર્થાત-હે ભગવન! તું “ગતગારવ' સમજવા-એક જૈનપારિભાષિક અને બીજો વિશ્રત. એટલે ઘનાકાંક્ષા, સ્વાદાકાંક્ષા અને સુખલોલુપતા “નયાન'નું “નાનાના' એ એકરૂપ રહિત છે માટે જ લોકો તને ગુરરૂપે સમજે છે અને બીજું ‘નાનામ્' રૂપ. ‘w' શબ્દનું ઉચિત છે. વળી,
ના” અને “રાજ' એવાં બે પ્રાકૃત રૂપે મદુરઉં. રિષિરમદું-તું આંખોની પ્રસન્નતા થાય છે. તેમાંના ‘ના’ ઉપરથી અર્વાચીન સારૂ મહોત્સવરૂપ છે માટે જ તને શીતળરૂપ સમ- પ્રાકૃતમાં ‘નથ’ પણ થઈ શકે. જો એ અવિરૂદ્ધ વાત છે. અથવા તે મહોત્સવરૂ૫ “મદાવ' ઉપરથી “મધૂતરા’ અને મહોત્સવ છે અને જડતાને જડમૂળથી મથક-નાશક-છો એવાં બે રૂપ થાય છે.
Aho! Shrutgyanam
| SR No. | 009882 |
| Book Title | Jain Sahitya Sanshodhak Khand 03 Ank 03 to 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Jain Sahitya Sanshodhak Samaj Puna |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 190 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 16 MB |