Jain Sahitya Sanshodhak Khand 02 Ank 01 to 02

SR No.: 009879
Original Sutra Author: N/A
Author: Jinvijay
Publisher: Jain Sahitya Sanshodhak Samaj Puna
Publication Year: 1923
Total Pages: 282
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 20 MB

Page 138

९४] जैन साहित्य संशोधक
[खंड २ विकास करवामां आवशे. धणा वर्ष उपर एमणे महावीरना समय विषे जे अभिप्राय बांध्यो हतो, परंतु जेने आ विषयना अभ्यासी विद्वानोए उपाडी लीधो नथी, ते ज आभिप्राय आ तपासना अंते मारो पण थशे एम सर्वने मालुम पडशे.
जैन धर्म विषना उपयोगी निबंधोमां, एटले के-हॉर्नल, प्रोसी० ए० एस० बी० १८९८, पृष्ठ ३९; अथवा गुरीनॉट, बीब्लीऑग्राफी जैम, पृ०८ मां, महावीरना अवसाननी तिथि इ. स. पूर्वे ५२७ कही छे. पोताना आ धर्मगुरुनुं निर्वाण विक्रम पहेलां ४७० वर्षे धयु एम श्वेताम्बरो माने छे, तथा विक्रम पहेलां ६०५ मां थयु एम दिगंबरो माने छे; आ वात सर्वने सुविदित छे. आबे तिथिनी वच्चे जे १३५ वर्षनो तफावत छे ते विक्रम संवत् (इ. स. पूर्वे ५७) अने शक संवत् (इ. स. ७८) वच्चेना तफावत जेटलो छ, तेथी प्रो. जेकोबी जणावे छे ते प्रमाणे, 2 एटलं स्पष्ट थाय छे के दिगंबरोए शालिवाहन अने विक्रम ए बे नामनो माहोमांहे गुंचवाडो को छे,-अने आवी भूल धणी वार थती जोवामां आवे छे. उपलक नजरे जोतां आपणने आ वात एकाएक खरी लागे छे परंतु जेकोबी अने बीजा विद्वानोना कहेघा प्रमाणे, ज्यारे आपणे बारीक तपास करीए छीए त्यारे मालम पडे छे के आ कथनने सबळ प्रमाणोनो आधार नथी. इ. नी तिथि विषे बे मुद्दाओ विचारावा योग्य छे:
(१) महावीरना निर्वाणनो समय अने विक्रमना इ. स. पूर्वे ५७ मां राज्यारूढ थयानो समय, आ बेनी वच्चेनां ४७० बर्षना संबंधमां जैनोनां कथनो; अने
. (२) बुद्ध जे भारा मत प्रमाणे ( के जे हुँ आगळ समजावीश) इ. स. पूर्वे ४७७ मां अवसान पाम्या तेमना समकालीन महावीर हता एवं सप्रमाण साबित थएलुं छे, ते उपरथी महावीरना निर्वाण माटे इ. स. पूर्वे ५२७ नी मीति खरी होवानो संभव छे या असंभव..
अंते मारा लेखना छेल्ला (३) भागमा, हेमचंद्र दर्शावेली सांप्रदायिक हकीकत विषे चर्चा करी तेमांथी शुं परिणामो आवे छे तेनो विचार करीश.
१. जैन कालगणना अने तेनो आधार. प्रख्यात जैन लेखक मेरुतुंगे वि. सं. १३६१-इ. स. १३०४ मां प्रबन्धचिंतामणि नामक ग्रंथ रच्योः अने त्यारपछी लगभग बे वर्षे विचारश्रेणि नामे ग्रंथ रच्यो जे भाउ दाजीना 3 कहेवा प्रमाणे, तेना थेरावली ग्रंथनी टीका रूपे छे. आ ग्रंथमां वीर संवत् अने विक्रम संवत्ना समन्वय माटेना आधार रूपे ते प्रसिद्ध गाथाओ आपेली छे जेनुं प्रथम अवतरण बुल्हरे 4 आप्यु हतुं अने त्यारपछी जेनी चर्चा जेकोबीए करी हती. गाथाओ आ प्रमाणे छः
जं रयणिं कालगओ आरिहा तित्थंकरो महावीर । तं रयणिं अवंति-वई अहिसित्तो पालगो राया ॥१॥ सही पालग-रण्णो पण्णवण्णस तु होइ नन्दाण । असयं मुरियाणं तीसं चिय पूसमित्तस्स ॥२॥
2. कल्पसूत्र, पा. ७. जुओ-जर्नल, बॉ. बॅ. रॉ. ए. सो.पु. ९, पा. १४७, मेरुतुंगना बीजा ग्रंथो, अने अर्वाचीन लखाणामां आवेला तेना विषेना उल्लेखो विषे जुओ वेबरनु कॅटेलोग, पु. २, पा. १०२४. ,
4. इंडि• एन्टी० पु. २, पा. ३६२.
Aho! Shrutgyanam