Page Text
________________
जैन साहित्य संशोधक
[ भाग १ प्रातःकालमां व्हेलो उठतो अने सौथी प्रथम, जैनधर्ममां सुप्रसिद्ध एवा पंचनमस्कारमंत्रनुं स्मरण करतो. त्यार बाद पोताना इष्ट देव-गुरुनु ध्यान करतो. पछी कायशुद्धि विगेरे करी, राजमदिरमांज आवेला जिनमंदिरमा जई जिनप्रतिमानी पुष्प, नैवेद्य विगेरेथी पूजा करी पंचांग प्रणिपात करतो; तथा यथाशक्ति नमोक्कारसी वियेरे तपन प्रत्याख्यान करतो हतो. त्यार बाद, अवसर थए, हाथीना होदे बेसी, अनेक सामंत, मंत्री आदि साथे ‘कुमार विहार' मां जतो, अने त्यां अष्टप्रकारी पूजा करी भावपूर्वक प्रभुप्रार्थना करतो. त्यांची पछी ते हेमचंद्राचार्य पासे जतो अने चंदन, कर्पूर तथा सुवर्णकमलादियी तेमनी चरणपूजा करतो हतो. तदनंतर तेमनी आगळ बेसीने धर्मोपदेश सांभळतो अने उपदेशनी समाप्ति थए यथाशक्ति काईक तपस्यानुं प्रत्याख्यान करी लगभग मध्याह्न समये पाछो राजभुवनमां आवतो हतो. राजमंदिरमा आवी याचक विगेरे लोकोने उचित वृत्तिनुं वितरण करी, पुनः नैवेय विगेरेना थाढो भरी गृहचैत्यनी पूजा करतो अने पछी पोते पवित्र भोजननें सेवन करतो हतो.
. भोजन कर्या बाद त सभामां जईने बेसनो अनेत्यां जुदा जुदाविद्वानो साथे धर्मशास्त्र अने तत्वविवारनी वातो करतो तथा तेमनी पासेधी सांभळतो. आ विद्वानोमां कवि सिद्धपाल मख्य हतो. ते हमेशा राजानी आगळ विविध प्रकारनी कथावातीओ करी तेना मनने शांत अने संतुष्ट राखतो हतो.
दिवसना चतुर्थ प्रहरमा । एटले लगभग ऋण वाग्या पछी ) कुमारपाल राजसभामां सिंहासन उपर जईने बेसतो, अने त्यां आगळ सामंत, मंत्री, मांडलिक अने सेठ साहुकार आदि राजकीय अने प्रजावर्गीय पुरुषो साथे राज्यकारभार संबंधी विचार-विनिमय चलावतो. तथा लोकोनी विज्ञप्तिओ (फर्यादो)सांभळतो अने तेनो उचित निकाल करतो. राजानो धर्म छ एम जागी क्यारे क्यारे, मल्लविगेरेनी कुस्तीओ के हाथी विगेरेनी साटमारी जेवी रमतो पण अलिप्तमने ते जोतो हतो.
आवी रीते राज्यकार्य कर्या पछी, जो अष्टमी या चतुर्दशीनो दिवस न होय तो, बे घडी दिवस रहेते सायंकालनु भोजन करतो-अष्टमी अने चतुर्दशीना दिवसे ते एकज वार भोजन लेतोहतो. भोजनकर्या बाद पुष्प आदिथी गृहचैत्यनी सायंकालिकी पूजा करतो अने वारवधूओ पासे आरती-मंगलादि करावतो. त्यार बाद रात्रिना केटलाक समय सुधी, चारण अने गायक आदि जनो तेनी आगळ बेसीने जे गुणगान तथा गायन-वादन आदि करता ते सांभळतो अने ज्यारे निद्रानो समय थतो त्यारे मनमां वैराग्य अने ब्रह्मचर्यना विचारोनुं चिंतन करतो शय्याधीन थतो हतो.
ते जैनधर्मप्रसिद्ध नमस्कारमंत्रर्नु सतत स्मरण करतो रहेतो हतो. ए मंत्र उपर तेनी बहुज श्रद्धा हती. ते कयां करतो हतो के, जे कार्यो, विपुल सैन्य साथे दिग्यात्रा करती वखते पण माराथी सिद्ध न होतां थयां, तथा जे शत्रुओ मारी जातनी चढाईथी पण वश न होता थया, ते कार्यों आ नमस्कार मंत्रना प्रभावथी विना यत्ने सिद्ध थाय छ; तथा ते शत्रुओ अंबड जेवा वणिम् दंडेशोथी पण वश थई रह्या छे. अत्यारे, आ नमस्कार मंत्रना प्रभावथी मारा राज्यमां कोई पण स्वचक्र के परचक्रनो भय नथी तेमज दुर्भिक्षादिनुं पण क्यांए नाम सुधां संभळातुं नथी. इत्यादि.
आवी रीते आ ग्रंथमा, संक्षेपमा कुमारपालना जैन धार्मिक जीवननो सार आपवामां आव्यो छे. कुमारपाल अने तत्कालीन अन्यान्य प्रसिद्ध पुरुषो, के जेमनो उल्लेख प्रसंगोपात्त आ ग्रंथमां करवामां आन्यो छे, तेमना संबंधमां विशेष हकीकतो प्रभावकचरित्र, प्रबंधचिन्तामाण, जयसिंहसूरिकृत-कुमार पालचरित्र, चारित्रसुंदर रचित-कुमारपालचरित्र, जिनमंडन कृत-कुमारपालप्रबंध; इत्यादि प्राचीन ग्रंथोमां; तेमज फार्बसकृत रासमाला अने बॉम्बेगेझेटीअर आदि अर्वाचीन ऐतिहासिक ग्रंथोमां यथाशात प्रकट थपलीज छे, तेथी ते संबंधमां अहीं कांई लांबु लखg अनुपयुक्त छे.
यद्यपि उक्तरीते आ ग्रंथमा ऐतिहासिक वृत्तांत बहुज अल्पप्रमाणमां आपवामां आव्यो छे तो पण
Aho Shrutgyanam
| SR No. | 009877 |
| Book Title | Jain Sahitya Sanshodhak Khand 01 Ank 01 to 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Jain Sahitya Sanshodhak Samaj Puna |
| Publication Year | 1922 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 23 MB |