________________
संस्कृतटीका-भाषाटीकासमेतः। (१३) कन्या राहुगृहं प्रोक्तं राहूचं मिथुनं स्मृतम् ।। राहुनीचं धनुर्वर्णादिकं शनिवदस्य च ॥ १९॥
सं०टी०-एतदेव पाठान्तरेणाह-कन्या राहोः सामान्यं गृहं तथा राहोरचं मिथुनं स्मृतं कथितम् । राहोनीचं धनुः। अस्य राहोर्वर्णादिकं स्वभावादिकं शनिवत्, एकस्वभावात् १९
अर्थ-पूर्व कथित राहुके गृहादिकको स्पष्ट करते हैं-कि, राहुका गृह कन्या कहा है और उच्च मिथुन कहा है तथा नीच धनराशि है और राहुके स्वरूप आदि शनिके सदृश हैं ॥ १९ ॥ राहुर्दुष्टः परं किंचिदुदास्ते मित्रसमनि ॥ कन्यामिथुनयोः किञ्चिद्विधत्ते शुभमप्ययम्॥२०॥
सं० टी०-अथ राहोः स्वभावमाह-राहुर्यद्यपि दुष्टः क्रूरत्वातथापि मित्रगृहे बुधशनिगृहे वर्तमानः किञ्चिदुदासीनो भवति, दुष्टकरणाभावात् । तथा कन्यायां मिथुने वा वर्तमानः किञ्चित् शुभमपि विधत्ते करोति । एवमयं राहुः शुभाध्यवसायत्वात् । विशेषश्चायम्-" अजवृषकर्कटलग्ने रक्षति राहुः समस्तदुरितेभ्यः । पृथ्वीपतिः प्रसन्नः कृतापराधं यथा पुरुषम् ॥ " इति भावः पाठान्तरेण तथा मतान्तरम्-" ज्येष्ठः कुजोऽर्क आषाढः शुक्रस्तु श्रावणः शशी । नभस्यो ज्ञोऽश्विनोजौ च गुरुमार्गे च
"Aho Shrut Gyanam"
