________________
પર
પવિત્ર કલ્પસૂત્ર ના મધુર સૂર નીકળવા લાગ્યા, વિવિધ પ્રકારના નાચ થવા લાગ્યા, યાચકોને ઈચ્છિત દાન મળવા લાગ્યાં. એવી રીતે ધામધૂમ સાથે, ચતુરંગી સેનાથી પરેલા શ્રી વર્ધ્વમાનકુમાર પંડિતને ઘેર ભણવા ગયા.
ચિત્રમાં હાથી ઉપર વર્તુમાનકુમાર બેઠેલા છે. હાથીની આગળ એક માણસ શરણાઈ વગાડતા દેખાય છે અને હાથીને પાછળ ઉપર છે અને નીચે એક, કુલ ત્રણ સ્ત્રીઓ મંગલ ગીતો ગાતી ઊભી છે. નીચે ચાર પુરુષે બેઠેલા છે.
ચિવ ૨૨૫૦ મહાવીર-દીક્ષા. ડહેલા રની પ્રતના પાના ૪૭ ઉપરથી. ચિત્રમાં અનુક્રમે ત્રણ પ્રસંગો છે. તેમાં કથાપ્રસંગની શરૂઆત ઉપરના સંવત્સરી-દાનના ચિત્રથી થાય છે. વર્ણન માટે જુઓ આ ચિત્રને લગતું જ ચિત્ર ૩૪નું વર્ણન.
આ પછી ચિત્રના અનુસંધાને, અનુક્રમે દીક્ષા મહોત્સવનો મધ્યને પ્રસંગ જેવાને છે. વર્ણન માટે જુઓ આ ચિત્રને લગતું જ ચિત્ર ૩૫નું વર્ણન.
આ પછી ચિત્રના અનુસંધાને, અનુક્રમે પંચમુષ્ટિ અને નીચેને પ્રસંગ જેવાને છે. વન માટે જુઓ આ ચિત્રને લગતું જ ચિત્ર ૩૬નું વર્ણન.
ચિત્ર ૨૨૬ઃ શ્રી બુકુમાર અને આઠ સ્ત્રીઓ. ડહેલા ૨ની પ્રતના પાના ૭૬ ઉપરથી. આર્યસુધમને કાશ્યપગેત્રવાળા આર્યજંબુ નામે સ્થવિર શિષ્ય હતા. તેઓશ્રીનો જન્મ રાજગૃહ નામના નગરમાં થયે હતો. તેમના પિતાનું નામ ઋષભ અને માતાનું નામ ધારિણી હતું. જમુકુમાર એક વખતે રાજગૃહીના ઉદ્યાનમાં આવેલા આયેસુધર્મા પાસે ધમપદેશ સાંભળવા ગયા હતા. તેઓશ્રીને ધર્મોપદેશ સાંભળીને સંસાર ઉપર જબુકમારને વિરાગ્ય ઉત્પન્ન થયા હતા, છતાં પણ માતાપિતાના દઢ આગ્રહને વશ થઈને તેઓ આઠ કન્યાઓ પરણ્યા. લગ્નની પ્રથમ રાત્રિએ જ, જંબુકમાર પિતાની આઠ સ્ત્રીઓને પ્રતિબોધ આપી રહ્યા હતા. તે વખતે ચારસે નવાણું ચારના પરિવારવાળે પ્રભવ નામનો શેર પણ ચોરી કરવા માટે ત્યાં ઘરમાં આવ્યું હતો. જંબુકમારને વૈરાગ્યવાસિત ઉપદેશ સાંભળી ચારસે નવાણું એારો સહિત પ્રભવ અને આઠે સ્ત્રીઓ પ્રતિબંધ પામ્યાં અને સવાર પડતાં જ પાંચસો ચોર, આઠ સ્ત્રીઓ, તે સ્ત્રીઓનાં માતાપિતા અને પિતાનાં માતાપિતા, એ રીતે કુલ પાંચ છવીસની સાથે શ્રી આર્યજંબુએ નવાણું ક્રોડ સોનેયા ત્યજી દઈને દીક્ષા લીધી.
ચિત્રમાં ડાબી બાજુએ ઉપરના ભાગમાં જંબુકુમાર, જમણી બાજુએ બેની ચાર લાઈનેમાં બેઠેલી આઠ સ્ત્રીઓને અને જંબુકમારની નીચેના ભાગમાં ચોરી કરવા પ્રવૃત્ત થએલા પ્રભવ વગેરે ચરાને ઉપદેશ આપતા દેખાય છે.
Plate LIII ચિત્ર રર૭ઃ હરિણંગમેષિનું. સહન પાના ૧૧ ઉપરથી. ચિત્રમાં હરિમેષિનું બે હાથમાં આકાશમાગે ગર્ભ લઈને જતો દેખાય છે. તેના પગની નીચેના ભાગમાં પહાડની આકૃતિ તથા બંને બાજુ સુંદર ઝાડ ચિત્રકારે ચીતરેલાં છે. તેને આકાશમાર્ગે ચાલતો રહેવાને બતાવવા માટે હંસ પક્ષીની ડિઝાઈનવાળા તેના ઉત્તરાસંગના બને છેડાઓને ચિત્રમાં ઊડતા બતાવેલા છે.
"Aho Shrut Gyanam"