Page Text
________________
ચિત્રવિવરણ
૨૯
વીરને નમસ્કાર કર્યાં. દેવાનંદાને તથા તેના પરિવારને અવસ્થાપિની નિદ્રા આપી. દેવાનંદાના શરીરમાંથી અશુચિ પુદ્ગલેા દૂર કર્યો અને શુભ પુદ્ગલ સ્થાપન કર્યો. પછી ‘હું ભગવન્!આપ મને અનુજ્ઞા આપે.’ એમ ઉચ્ચારણ કરી પ્રભુ મહાવીરને બિલકુલ હરકત ન આવે તેમ સુખપૂર્વક પેાતાની દિવ્યશક્તિ વડે બંને હાથની અંજલિમાં લીધા,
ચિત્રમાં શયનગૃહમાં દેવાનંદા બ્રાહ્મણી સુંદર પલંગ પર સૂતેલાં છે અને પલંગની બાજુમાં જ રિશૃંગમેષિન બંને હાથની અંજલિમાં પ્રભુ મહાવીરના ગર્ભનું અપહરણ કરીને જવાની તૈયારી કરતા હોય તેમ ચીતરેલા છે.
Plate XX
ચિત્ર ૭૮: લક્ષ્મીદેવી. પાટણ રના પાના ૨૧ ઉપરથી. ચિત્ર ૬રવાળું જ ચિત્ર. અખંડ ચંદ્રમા જેવી કાંતિવાળી લક્ષ્મીદેવીનાં ચેાથા સ્વપ્રમાં ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીએ દર્શન કર્યાં. તે લક્ષ્મીદેવી ઊંચા હિમવાન પર્વતને વિષે ઉત્પન્ન થએલા કમલરૂપી મનોહર સ્થાને બેઠેલાં હતાં.
ચિત્રની મધ્યમાં ચાર હાથવાળાં લક્ષ્મીદેવી બેઠેલાં છે. તેમના ચાર હાથ પૈકી ઉપરના જમણા તથા ડાબા હાથમાં કમલના ફૂલ ઉપર એકેક હાથી ઊભેલેા છે. નીચેના જમણા હાથમાં વરહ મુદ્રાએ માળા પકડેલી છે અને ડાબા હાથમાં વરદ મુદ્રાએ ફલ પકડેલું છે. તેઓ સુવર્ણના ખાજોઠ ઉપર બેઠેલાં છે. માથે મુગટ, કાને કુંડલ, હાથે રત્નજડિત ચૂડીઓ,કપાળમાં સુંદર તિલક તથા પાછળ અંખેડાના વાળ પણ બંને બાજુ બાંધેલા દેખાય છે. મસ્તકના ઉપરના ભાગમાં તથા વિમાનને ફરતી સુંદર કમલ ફૂલોની ડિઝાઈનવાળી કમાન છે અને કમાનની ઉપરના ભાગમાં બંને બાજુએ એકેક મેાર મુખમાં રત્નની માળા લઈને બેઠેલા છે.
ચિત્ર ૯ઃ પૂર્ણ ચંદ્ર, પાટણ રના પાના ૨૩ ઉપરથી. ચિત્ર ૬૪વાળું જ ચિત્ર. છઠ્ઠા સ્વપને વિષે ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીએ ચન્દ્રનાં દર્શન કર્યાં. શુકલપક્ષના પખવાડિયાની પૂર્ણિમાને પાતાની કળાઓ વડે શેાભાવનાર સંપૂર્ણ ચન્દ્ર જોયા. ચન્દ્ર નિર્મળતાના દ્યોતક છે અને ત્રીજીરીતે અધકારના નાશક છે.
ચિત્રમાં ચંદ્રદેવ પેાતાના જમણા હાથમાં અમૃતના કલશ અને ડાબા હાથમાં સાત પાંખડીવાળા ડાંડી સહિતના કમલકૂલને પકડીને બેઠેલાં છે. ચંદ્રદેવના શરીરને વર્ણ સફેદ છે. મસ્તકે મુગટ, કાનમાં કુંડલ, વાળના અંબેાડામાં આભૂષણુ, હાથે કડાં તથા ખાનુબંધ વગેરે આભૂષણ અને કમ્મરની ઉપરના ખૂલ્લા બદન પર બંને છેડેથી ઉડતા ઉત્તરાસંગતથા કમરનીચે ઉત્તરીય વસ્ત્ર સહિત ભદ્રાસનની બેઠકે લીલા રંગથી તૈયાર કરેલી ડિઝાઈનવાળા કિંમતી ગાલીચા ઉપર ચન્દ્રદેવ બેસીને ઉડતા દેખાય છે. ચિત્રની ઉપરના બંને ખૂણામાં એકેક સિંહની આકૃતિ ચીતરેલી છે, જે ચીતરવાના ચિત્રકારને આશય ચન્દ્રદેવનું વિમાન બતાવવાના હોય એમ લાગે છે. કલ્પસૂત્રની કોઈપણુ હસ્ત પ્રતમાં છઠ્ઠા સ્વ× તરીકે પૂર્ણચન્દ્રનું આ જાતનું સ્વરૂપ ચીતરેલું મારા જોવામાં આવ્યું નથી. આ ચિત્ર આપણને ચૌદમા સૈકાના અંતભાગની ચન્દ્રદેવની મૂર્તિના મૂર્તિવિધાનનો નમૂનો પૂરો પાડે છે.
ચિત્ર ૮૦: જલપૂર્ણકુંભ. પાટણૢ રના પાના ૨૫ ઉપરથી. ચિત્ર ૬૬ાળું જ ચિત્ર.
"Aho Shrut Gyanam"
| SR No. | 009667 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyavijay, Bechardas Doshi |
| Publisher | Sarabhai Manilal Nawab |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 468 |
| Language | Prakrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & Paryushan |
| File Size | 21 MB |