Page Text
________________
गुरोः षट्त्रिंशद्गुणाः। भवति - चरणयुतो मदरहितोऽनियतवृत्तिरचञ्चलश्चेति । श्रुतसम्पदश्चतुर्विधत्वमेवं - युगप्रधानागमः परिचितसूत्र उत्सर्गापवादादिवेदी उदात्तादिस्वरविशुद्धिविधायी च । शरीरसम्पदश्चतुर्विधत्वमेवं - आरोहपरिणाहयुक्तः सम्पूर्णपाण्यादिर्बधिरत्वादिवर्जितो दृढसंहननश्च । वचनसम्पदश्चतुर्विधत्वमेवं - वादी मधुरवचनोऽनिश्रितवचनः स्फुटवचनश्चेति । वाचनासम्पदश्चतुष्प्रकारत्वमेवं - योग्यवाचनः परिणतवाचनः वाचनाया निर्वाहकोऽर्थस्य च निर्वाहकः। मतिसम्पदश्चतुर्धात्वमेवं-अवग्रह ईहाऽवायो धारणा च । प्रयोगमतिसम्पदश्चतुर्विधत्वमेवं-शक्तिज्ञानं पुरुषज्ञानं क्षेत्रज्ञानं वस्तुज्ञानञ्च । सङ्ग्रहसम्पदश्चतुर्विधत्वमेवंगणयोग्योप-सङ्ग्रहसम्पत् संसक्तसम्पत् स्वाध्यायसम्पत् शिक्षोपसङ्ग्रहसम्पच्च । विनयस्य चतुर्विधत्वमेवं आचारविनयः श्रुतविनयो विक्षेपणविनयो दोषपरिघातविनयश्च । उक्तञ्च प्रवचनसारोद्धारे श्रीनेमिचन्द्रसूरिभिश्चतुःषष्टितमे द्वारे -
अट्ठविहा गणिसंपय चउग्गुणा नवरि हुंति बत्तीसं ।
મદરહિત, ૩) અનિયતવૃત્તિ, ૪) ચંચળતારહિત. શ્રુતસમ્પના ચાર પ્રકાર આ રીતે છે - ૧) તે તે કાળના બધા શ્રુતના જ્ઞાતા હોય, ૨) સૂત્રો સ્વનામવત્ પરિચિત હોય, ૩) ઉત્સર્ગ-અપવાદ વગેરેના જાણનાર હોય, ૪) ઉદાત્ત વગેરે સ્વરોની વિશુદ્ધિપૂર્વક સૂત્રો ઉચ્ચરે. શરીરસમ્પના ચાર ભેદ આ પ્રમાણે છે - ૧) લંબાઈ-પહોળાઈ પ્રમાણયુક્ત હોય, ૨) હાથ-પગ વગેરે સંપૂર્ણ હોય, ૩) બહેરાપણું વગેરે ન હોય, ૪) દઢ સંઘયણવાળા હોય. વચનસંપના ચાર પ્રકાર આ પ્રમાણે છે - ૧) વાદી હોય, ૨) મધુર વચનો બોલે, ૩) રાગદ્વેષરહિત વચનો બોલે, ૪) સ્પષ્ટ વચનો બોલે. વાચનાલમ્પના ચાર પ્રકાર આ રીતે છે - ૧) યોગ્ય વાચના આપે, ૨) પરિણમે એવી વાચના આપે, ૩) વાચનાનો નિર્વાહ કરાવે, ૪) અર્થનો નિર્વાહ કરાવે. મતિસમ્પના ચાર પ્રકાર આ રીતે છે – ૧) અવગ્રહ, ૨) ઈહા, ૩) અપાય, ૪) ધારણા. પ્રયોગમતિસમ્પના ચાર પ્રકાર આ રીતે છે – ૧) શક્તિને જાણે, ૨) પુરુષને જાણે, ૩) ક્ષેત્રને જાણે, ૪) વસ્તુને જાણે. સંગ્રહસમ્પના ચાર પ્રકાર આ પ્રમાણે છે - ૧) ગણ યોગ્ય વસ્તુનો સંગ્રહ કરે, ૨) અયોગ્ય શિષ્યોને પણ નિભાવે, ૩) સ્વાધ્યાય કરાવે, ૪) શિક્ષા આપે. વિનયના ચાર પ્રકાર આ રીતે છે - ૧) આચારનો વિનય ૨) શ્રુતનો વિનય ૩) અન્યધર્મથી વિમુખ કરવારૂપ વિનય ૪) દોષોનો નાશ કરવારૂપ વિનય. શ્રીનેમિચન્દ્રસૂરિ મહારાજે પ્રવચનસારોદ્ધારનાં ૬૪મા દ્વારમાં કહ્યું છે - “આઠ પ્રકારની આચાર્યની સંપને ચાર
१. अष्टविधा गणिसम्पत् चतुर्गणा नवरं भवन्ति द्वात्रिंशत् ।
| SR No. | 009647 |
| Book Title | Dharmacharyabahumankulakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratnasinhsuri, Ratnabodhivijay |
| Publisher | Jinshasan Aradhana Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 443 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Literature, & Religion |
| File Size | 179 MB |