________________
પાઠ ૧૩
ઉત્તમા
303
२३ इदम् अर्थभां षष्ठयन्त नाभथी पूर्वे ह्या प्रभारी अण् विगेरे भने एयण् विगेरे प्रत्ययो थाय छे स्रुघ्नस्येदम् स्त्रौघ्नम् । माथुरम् । पौंस्नम् । गव्यम् ।
नादेयम् । राष्ट्रियम् । भानवीयः । पाठ १८, नियम १८ तस्येदम् ६।३।१६०
२४ देवासुरादि द्वन्द्व सिवाय अन्य द्वन्द्व समासथी वैर अर्थभां अकल् प्रत्यय थाय छे. काकोलूकस्येदम् वैरम् काकोलूकिका । श्वावराहिका । अहिनकुलिका । दैवासुरम् । अदेवासुरादिभ्यो वैरे ६।३।१६४
૨૫ષષ્ઠયન્ત રથ શબ્દથી તેમજ પૂર્વપદ સહિત રથ શબ્દથી वोढा जने अङ्ग जे जे अर्थभां ४ य प्रत्यय थाय छे. रथस्यायं वोढा रथ्योश्वः । रथस्येदं रथ्यं चक्रम् ।
यो रथो वढा द्विरथः । पृ. २७८, नियम ए रथात्सादेश्च वोढुङ्गे ६।३।१७५ यः ६।३।१७६ ૨૬પ્રોક્ત (વ્યાખ્યાત) અર્થમાં તૃતીયાન્ત નામથી યથા વિહિત પ્રત્યયો થાય છે.
भद्रबाहुना प्रोक्तानि भाद्रबाहवानि उत्तराध्ययनानि । तेन प्रोक्ते ६।३।१८१
२७उपज्ञात् (प्रथमतः ज्ञातं कृतं वा ) अर्थभां तृतीयान्त નામથી યથા વિહિત પ્રત્યયો થાય છે.
पाणिनिना पाणिनेन वा उपज्ञातम् पाणिनीयम् अकालकं
व्याकरणम् । उपज्ञाते ६।३।१९१