________________
३०२ : प्व
संस्कृत-धातुकोष ra (૨૦ ૩૦ સે વર્તશતિ-તે) ૧ જવું. ૨ દુઃખમાં જીવન
વીતાવવું. ૩ આપગ્રસ્ત હેવું. ૪ ભય પામ, ડરવું. દવ ( ગા. તે વખતે) ૧ જવું, ચાલવું. ૨ હાલવું,
કંપવું. સવ–૧ પાછું હટવું. ૨ ખસી જવું. ૩ ભાગી જવું, નાસી જવું. ૪ ઉત્તેજિત કરવું, પ્રદીપ્ત કરવું. ૫ ઓછું કરવું, ઘટાડવું. ૩-૧ ઊંચું કરવું. ૨ ઉત્તેજિત કરવું, પ્રદીપ્ત કરવું. ૩ અટકાવવું. ૪ ઢાંકવું. ૫ ઉત્કંઠિત થવું. ૬ પાછું હટવું. નિ–ઓછું કરવું, ઘટાડવું. પરિ–૧ ભટકવું. ૨ જવું.
પ્રત્ય-૧ નીચે ઊતરવું. ૨ પાછું હટવું. સંન્ત (૨ ૬૦ સે અંતિ, સંપિત્ત) સૂવું, ઊંઘવું. (સંત્ત) [૩] સ (૨ હે સરિ) ૧ઢાંકવું, આચ્છાદન કરવું. ૨ પાથરવું. ૩ મઢવું. (N[, સ) [૪]
* વારિ ધાતુઓ બે પ્રકારના છે, પોશ અને રોશ. જે ધાતુ વ્યાકરણના ધાતુપાઠમાં વારારિ હોય, પરંતુ વ્યાકરણના નિયમથી એના “ઘ' ને “સ' થયો હોય; તે પોરા કહેવાય. અને જે ધાતુ ધાતુપાઠમાં પહેલેથી જ સારહિ હોય, તે સોલેરા કહેવાય.
- પોપર ધાતુના “' ની પૂર્વે અ કે આ સિવાયનો કાઈ સ્વર, અંતસ્થા કે કવર્ગને કેાઈ અક્ષર આવ્યો હોય; અને એ “' પદની મધ્યમાં હોય, તે એ “T ને “s' થાય છે. ઉદાહરણ-સ્વર્ ધાતુ પરા છે, જેથી તેનાં પરીક્ષામાં સુવાવ, સુપુપતા વગેરે રૂપ થાય. પરંતુ જે ધાતુ સોપા હોય, તે તેના 'ને “ઘ' થતો નથી. ઉદાહરણ– ધાતુ સોવેરા છે, જેથી તેનાં પરીક્ષામાં સુત્રાવ, કુવતુઃ વગેરે રૂપ થાય. જે ધાતુ વોરા અને સોજા એમ બન્ને પ્રકારને હોય, તે તેને “ ન જ થાય છે અને નથી પણ થતું. એટલે એવા ધાતુના “ર ને “વિકલ્પ થાય છે. ઉદાહરણ-૬ ધાતુ પોપરા
