________________
श्रीविचाररत्नाकरे प्राच्यतटे पञ्चमस्तरङ्गः]
[७७ असुरकुमारा देवा सोहम्मं कप्पं गया य गमिस्संति य । केवइकालस्स णं भंते ! असुरकुमारा देवा उर्दू उप्पयंति ? जाव सोहम्मं कप्पं गया य गमिस्संति य? गोयमा! अणंताहिं उस्सप्पिणीहिं अणंताहिं अवसप्पिणीहिं समतिकंताहिं। अत्थि णं एस भावे लोगच्छेरयभूए समुप्पज्जइ जन्नं असुरकुमरा देवा उ8 उप्पयंति जाव सोहम्मे कप्पे। किं णिस्साए णं भंते ! असुरकुमारा देवा उढे उप्पयंति जाव सोहम्मे कप्पे ? गोयमा ! से जहा णामए इह सबरा इ वा बब्बरा इ वा ढंकणा इ वा वुचुया इ वा पल्हाया इ वा पुलिंदा इ वा एगं महं वणं वा गहुँ वा दुग्गं वा दरिं वा विसमं वा पव्वयं वा निस्साए सुमहल्लमवि आसबलं वा हत्थिबलं वा जोहबलं वा धणुबलं वा आगलेंति । एवामेव असुरकुमारा देवा, णण्णत्थ अरिहंते वा अरिहंतचेइयाणि वा अणगारे वा भावियप्पणो णिस्साए उढे उप्ययंति''इति । वृत्तिर्यथा-'विउव्वेमाणा व'त्ति संरंभेण महद्वैक्रियशरीरं कुर्वन्तः, 'परियारेमाण'त्ति परिचारयन्त:-परकीयदेवीनां भोगं कर्तुकामा इत्यर्थः । 'अहालहुस्सगाई'ति यथेति-यथोचितानि लघुस्वकानिअमहास्वरूपाणि, महतां हि तेषां नेतुं गोपयितुं वाऽशक्यत्वादिति यथालघुस्वकानि । अथालघुनि-महान्ति वरिष्ठानीति वृद्धाः । 'आयाए'त्ति आत्मना स्वयमित्यर्थः । 'एगंतं'ति विजनं, 'अंत'ति देशं, 'से कहमियाणि पकरेंति' अथ किमिदानी रत्नग्रहणानन्तरमेकान्तापक्रमणकाले प्रकुर्वन्तिवैमानिकारत्नादातृणामिति, 'तओ से पच्छा कायं पव्वहंति'त्ति ततो रत्नादानात् 'पच्छत्ति अनन्तरं 'से'त्ति एषां रत्नादातॄणामसुराणां कायंदेहं प्रव्यथन्ते-प्रहारैर्मथ्नन्तिवैमानिकादेवाः, तेषां च प्रव्यथितानां वेदना भवति, जघन्येनान्तर्मुहूर्तमुत्कृष्टतः षण्मासान् यावत् । 'सबा इ वेत्यादौ' शबरादयोऽनार्यविशेषाः, 'गर्ल्ड व'त्ति गर्ता, 'दुग्गं व'त्ति जलदुर्गादि, 'दरिं व'त्ति दरी-पर्वतकन्दरां, 'विसमं व'त्ति विषमं गर्ता तर्वाद्याकुलभूमिकारूपं, 'निस्साए'त्ति निश्रया-आश्रित्य, 'धणुबलं व'त्ति धनुर्धरबलं, 'आगलेंति'त्ति आकलयन्ति, जेष्याम इत्यध्यवस्यन्तीति । 'नण्णत्थ'त्ति ननु-निश्चितमत्र-इहलोके । अथवा 'अरिहंते वा णिस्साए उड्ढे उप्पयंति' नान्यत्र-तन्निश्रया अन्यत्र न तां विनेत्यर्थः ।इति भगवती तृतीयशतकद्वितीयोद्देशके ८०६ प्रतौ १३० पत्रे ॥५॥
अथ ये के चन सर्वथा के वलिशरीराज्जीवविराधना न भवतीति साक्षात् सिद्धान्तापलापप्रलापिन संसारं पल्लवयन्ति, तदुपकाराय पुनरपि शास्त्रं लिख्यते
D:\ratan.pm5\5th proof