Shikshopnishada

SR No.: 009619
Original Sutra Author: Siddhasen Divakarsuri
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Publication Year: 2010
Total Pages: 74
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 893 KB

Page 2

શિક્ષોનિષ
शिक्षोपनिषद् વિરહ મ પડજો એહવા ગુરુ તાણો.
()
......એકમોદAL.... અભિsiદી....... ધન્યવIE.
Kકી
૪ સુકૃત સહયોગી : પ.પૂ.માતૃદયા સાધ્વીજી શ્રીહંસકીર્તિશ્રીજી મ.સા.
તથા. પ.પૂ.સાધ્વીજી શ્રીજસકીર્તિશ્રીજી મ.સા.ની
પ્રેરણાથી સિદ્ધિ દર્શન આરાધના ભવન ની
શ્રાવિકાઓ જ્ઞાનનિધિના સદ્વ્યયની
ભૂરિ ભૂરિ અનુમોદના
સંયમીઓની સંખ્યા જ્યારે કૂદકે ને ભૂસકે વધી રહી છે, ત્યારે ગુરુઓની જવાબદારી વધે છે. પ્રવજ્યાપદાન સરળ છે, પણ વિશુદ્ધપાલન કરાવવું અત્યંત કઠિન છે, સાથે સાથે અનિવાર્ય પણ છે.
મહાનિશીથ સૂત્રમાં કહ્યું છે કે, જે ગણનાયક પ્રમાદી છે તેમને બધુ પ્રાયશ્ચિત ભેગુ કરીને, ચારગણું કરીને આપવું. જે સ્વયં અમિત આરાધક હોવા છતાં ગચ્છને સારણા ન કરે એ પારસંચિત પ્રાયશ્ચિતને યોગ્ય છે. જે પોતાના દુષ્ટ શિષ્યનો ત્યાગ ન કરે તેને સંઘની બહાર કાઢવાનો દંડ છે.
પુષ્પમાલામાં કહ્યું છે કે જે ગચ્છની ઉપેક્ષા કરે છે એ દીર્ધસંસારી છે. જે ગુરુ સારણા ન કરે એ જીભથી ચાટતા હોય, છતાં સારા નથી, પણ જે દાંડાથી ફટકારતા હોય, પણ સારણા કરે એ ગુરુ સારા છે. શિષ્યોને સારણા ન કરવી એ શરણાગતોના માથા કાપવા બરાબર છે. જ્યાં સારણાદિ નથી, એ ગચ્છ છોડી દેવો જોઈએ.
આ શાઅવયનો પરથી ગુરુની ગંભીર જવાબદારીનો અંદાજ આવી શકે છે. જેઓ શિષ્યને પંપાળીને - થાબડીને - છાવરીને સ્વાર્થસિદ્ધિમાં માને છે, તેમને મહોપાધ્યાયજીનો સ્પષ્ટ ઉપદેશ છે કે શિષ્ય નહીં પણ શુદ્ધ આયારો સદ્ગતિમાં લઈ જાય છે.
ભગવતી સૂત્ર કહે છે કે જે ગચ્છનું સમ્યફ અનુશાસન કરે છે એ ત્રણ ભવમાં અવશ્ય મોક્ષે જાય છે.
હા, વિધિપૂર્વક અનુશાસનાદિ કરવા છતાં પણ જો શિષ્ય પ્રમાદી રહે, તો ગુરુ શુદ્ધ છે. કારણ કે તેમણે તો આજ્ઞાપાલન કર્યું જ છે, એવો શ્રીહરિભદ્રાચાર્યનો અભિપ્રાય છે.
પણ આ વિધિના અજ્ઞાનથી ઘણી સમસ્યાઓ ઊભી થાય છે, ‘અમે તો કહીને છૂટી ગયા, હવે તમારે જે કરવું હોય એ કરો. ઈત્યાદિ વૃત્તિ
વિ
-......એ.મોદી ..... અભિનંદથી....... ધન્યવાદ.....
પ્રાપ્તિ સ્થાન : શ્રી જિનશાસન આરાધના ટ્રસ્ટ શ્રી ચંદ્રકુમારભાઈ જરીવાલા, દુ.નં. ૬, બદ્રિકેશ્વર સોસાયટી, મરીન ડ્રાઈવ ઈ રોડ, મુંબઈ-૨, ફોન : ૨૨૮૧૮૩૦, ૨૨૬૨૪૪૭૩ શ્રી ચંદ્ર કાંતભાઈ એસ. સંઘવી, ૬/બી, અશોકા કોપ્લેક્ષ, પહેલા ગરનાળા પાસે, પાટણ-૩૮૪૨૬૫. (ઉ.ગુ.), મો. : ૯૯૦૯૪૬૮૫૩૨ શ્રી બાબુભાઈ સરેમલજી બેડાવાળા, સિદ્ધાચલ બંગ્લોઝ, સેન્ટ એન હાઈસ્કૂલ પાસે, હીરા જૈન સોસાયટી, સાબરમતી, અમદાવાદ-૫, મો. : ૯૪૨૬૫ ૮૫૯૦૪.