________________
१५
जैन परंपरामा केवलज्ञान अने केवळदर्शनमां उपयोग क्रमिक मनातो हतो आनुं समर्थन विशेषावश्यकभाष्य विगेरे ग्रंथोमा जिनभद्रगणिक्षमाश्रमण विगेरे पूज्य आचार्यो ए कयुं छे. आ समर्थनमां पण तेमणे आगम ग्रंथोनाज हवाला आप्या छे सिद्धसेन दिवाकरसूरिए आ क्रमिकवानुं निरसन करि अभेदनुं समर्थन कयुं छे. छतां प्राचीन परंपराथी जुदी वस्तु कहेवाथी तेमनी प्रत्ये केटलोक अणगमो जाग्यो परंतु तेमना ग्रंथथी जैनशासनना सर्वस्वरूप स्याद्वाद झळक्यो अने ते प्रतिष्ठावंत थतां स्वयमेव सिद्धसेनसूरि प्राचीन वस्तुथी जुदी वस्तुने रजु करनार होवा छतां प्रभावक मनाया. आथीज पाछळना विद्वान् ग्रंथकारोए आ वादना खराखोटापणानो निर्णय न करतां सिद्धसेनदिवाकरखरि अने जिनभद्रगणि भगवंत बन्नेने समर्थ कही तेमना बन्ने प्रत्ये पूज्यता बतावी 'तचं केवलिगम्यं' कही समेटी छे.
आम आ सिद्धसेनदिवाकरसूरि आशासनप्रभावक महापुरुष छे. तेमनी पछी थयेला जैनशासनना एकेएक ग्रंथकार अने एकेएक महात्माओए तेमना जैनशासन उपरना निःसीम उपकारने स्तव्यो छे, जैनशासनना आंतरतच्च स्वाद्वादने तेमणे जगत्ना चोकमां अकाट्य तरीकै पुरवार करी वतावेल छे. अने जैनतर्कशास्त्रना प्रस्थापक तरीके तेओ सर्वदा माटे आलेखायेला छे. न्यायावतार सन्मतितर्क कल्याणमंदिर अने एकवीस बीसीओ एम ३४ ग्रंथो आजे तेमना विद्यमान है.
न्यायावतार छे तो ३२ श्लोकप्रमाण पण सिद्धसेन दिवाकरसरिए ३२ श्लोकमा समग्र न्यायशास्त्र उतायुं छे. तेना ऊपर सिद्धर्षिनी २०७३ श्लोक प्रमाण टीका अने भद्रसूरिकृत १०५३ श्लोक प्रमाण टिप्पण छे.
आ सन्मतिप्रकरण ग्रंथ १६७ गाथा प्रमाण छे. पण १६७ गाथामा समग्र तत्ववाद भर्यो छे, आना उपर अभयदेवसूरिकृत तच्चवोधविधायिनी वादमहार्णवनामनी बृहत्ट्टीका २५००० श्लोक प्रमाण छे. आ टीकाभां अभयदेवसूरि सुधीना समग्र वादविवादोनी विचारणा करवामां आवी छे. अने स्याद्वाददृष्टिथी तमाम वस्तुने संगत करवामां आवी छे, आ सन्मतिप्रकरण उपर मल्लवादीनी पण टीका हती. पण ते आजे उपलब्ध नथी. सन्मतिप्रकरण नय, ज्ञान अने ज्ञेयनी विचारणा करनार त्रण कांडथी विभक्त छे. आना संबंधी विशिष्ट माहिती आ ग्रंथना रहस्यार्थमां वांचकोने आपवामां आवी छे एटले अहि तेनुं विशेष वर्णन करता नथी.
कल्याण मंदिर स्तोत्र ए आ ग्रंथकारनु बनावेल अद्भुत स्तोत्र छे. 'अनुसिद्धसेनं कवयः नी उपमा कलिकाळसर्वज्ञ हेमचंद्रसूरि सिद्धसेन दिवाकररिने आपना प्रेराया होय तो ते आ स्तोत्रने लईनेज लागे छे. आ स्तोत्र पार्श्वनाथ भगवाननी स्तुतिरुपे छे. पण तेमां महाकविनी प्रतिभा पदेपदमां झळकथा विना रही नथी.
आ स्तोत्र अनेक जातना अलंकारो अने पदना लालित्यथी एटलं बधुं सरस शोभे छे के कोईपण प्रसिद्ध काव्यग्रंथोथी ते खुब चढे तेवुं छे.
"Aho Shrutgyanam"