________________
acn
नरवाहन गर्दभमिल्ल शक विक्रमनो राज्य अमल
वि. ४७० आ रीते विक्रम संवतनी शरुआत महावीरनिर्वाण ४७० वर्षे इथइ, आ विक्रमना राज्यकाळमां सिद्धसेन दिवाकरसूरि हता. एटले तेमनो काळ विक्रमनी प्रथम शताब्दि एज महावीर निर्वाण पांचवी शताब्दि ज व्याजबी लागे छे. आ सिद्धसेन दिवाकरसूरिना जीवन परिचय माटे जुदा जुदा प्रबन्धो छे, तेमां तेमनो परिचय आ प्रमाणे आप्यो छे.
सिडसेन दिवाकरसूरि परिचय विद्याधरगच्छीय स्कंदिलसरि गौडदेशमां पधार्या. त्यां कोशलनो मुकुंद नामनो ब्राह्मण आव्यो. तेणे 'भोगे रोगभयं, सुखे क्षयमय 'र्नु पद्य सूरिना मुखथी सांभळ्यु अने तेने वैराग्य थयो. तेणे स्कंदिलमृरि पासे दीक्षा लीधी. दीक्षा वखते तेनी उम्मर वृद्ध हती. तेणे उतावळे गाथा गोखवा मांडी. लोको कंटाळ्या अने कहयु घरडे घडपणे काइ महाराज ! आवडे ? मुकुंदे (यक्षमंदिर) नामना चैत्यमा एकवीश उपवास कर्या अने सरस्वती सिद्ध करी. मुकुंद जते दीवसे वृद्धवादीक्षारि तरीके जैन जगत्मां प्रसिद्ध थया.
विक्रमे राज्य उपर आरुढ थया बाद तेणे सारा सारा विद्वानो पोतानी सभामा राख्या हता. कालीदास कवि अने सिद्धसेन जेवा महाकविओ तेनी सभामां हता. आ सिद्धसेन कात्यायन गौत्रीय हतो तेना पितानुं नाम देवर्षि अने मातानुं नाम देवश्री हतुं. तेमने एक व्हेन हती तेमन नाम सिद्धश्री इतुं. आ सिद्धसेन वैदिक धर्मनो उपासक हतो. वादविद्यानो शोखीन हतो. कोइपण विद्वाननुं नाम सांभळे तो तेनी साथे ते चर्चा करतो अने तेने नमावतो.
एक वखत वृद्धवादी महाविद्वान् आचार्य छे. एg तेणे क्यांयथी सांभळ्यु, सिद्धसेन तेमने मळवा उपडयो, भृगुपुर आवतां रस्तामां ते वृद्धवादीने मळ्यो अने तेणे कर्तुं हुं तमारी साथे याद करवा इच्छु छु. .
सरिए का जंगलमा आपणा वादना खरा खोटानो निर्णय कोण करशे ? सामे ढोरो चारता गोवाळोने सिद्धसेने बोलाव्या अने तेमने मध्यस्थ राखी जंगलमां वाद आरंभ्यो. सिद्धसेने संस्कृतमां धणी धणी दलीलो करी. समयजाण वृद्धवादीए
'नवी मारीयइ नवी चोरीयइ परदारगमण विचारियइ ' कही ताळोटा पाडतो रास आरंभ्यो. गोवाळीयाओ पण ताळीओ कूटता रासमां जोडाया अने वोल्या. महाराज ! तमे जीत्या. आ स्थळे पाछळथी तेनी यादगिरि माटे ताळरस गाम वस्युं.
१ हिमवंत थेरावली
"Aho Shrutgyanam"