________________
१९२
विश्वलोचनकोशः- [नान्तवर्गेउत्तानमुन्मुखे सुप्तेऽप्यगम्भीरेऽपि वाच्यवत् । उत्थानमुद्गमे तत्रेऽप्युद्यमे हर्षणे रणे ।। ४२ ॥ प्राङ्गणे पौरुषे चैव मलवेगे च पुस्तके । उदानस्तूदरावर्ते कण्ठवाताहिभेदयोः ॥ ४३ ॥ उद्धानं चुल्लिकायां स्यान्मतमुद्गमनेऽपि च। उद्यानं क्लीवमाक्रीडे निःसृतौ च प्रयोजने ।। ४४ ॥ कठिना तु मता स्थाल्यां शर्करायां गुडस्य च । खटिकायां तु कठिनी कठिनं निष्ठुरे त्रिषु ॥ ४५ ॥ कदनं युधाचे कामे कम्पनं कम्प्रकम्पयोः। कमनः कामुके चाभिरूपे चाशोककामयोः ॥ ४६ ॥ कर्म व्याप्ये क्रियायां च परे स्यादनसंस्कृतौ ।
कर्तनं छेदने तूलतन्तुकर्मणि योषिताम् ॥ ४७ ॥ उत्तान-ऊपरको मुखकरके सोयाहुवा, कठिनी-खडिया-(मिट्टी ) (स्त्री०) __ नहींगंभीर अर्थात् ऊँचा, (त्रि०) कठिन-निष्ठुर ( कठोर ) (त्रि०) उत्थान-उद्गम, तन्त्र, उद्यम, आनंद, ॥ ४५ ॥ रण, ॥ ४२ ॥ आँगन, पौरुष,
१, कदन-युद्धआदि, कामदेव, (न०) मलवेग, पुस्तक, (न०)
कम्पन-कम्पनेके खभाववाला,काँपना उदान उदरका चक्र, कंठमें रहनेवाला
। (न० ) वायु, सर्पभेद, (पुं० ) ॥ ४३ ॥
कमन-कामीपुरुष, सुंदर-पुरुष, शोउद्धान-चूल्हा, (न० ) उद्गत (प्र
- __ कटहुवा ) (त्रि.)
करहित, काम, (पुं०) ॥ ४६ ॥ उद्यान-बगीचा-घरका, निकसना, कर्मन्-व्याप्य, क्रिया, पर, अंगका
प्रयोजन, ( न० ) ॥ ४४ ॥ संस्कार, ( न०) कठिना-स्थाली ( चावलआदिपकाने- कर्तन-कतरना, सूतकातना, (न०)
का पात्र ) गुड़की डली, (स्त्री०)! ॥ ४७ ॥
"Aho Shrutgyanam"