Page Text
________________
प्रबन्धपञ्चशती
च लोकाग्रे हसितेन रुदितेनापि कर्मणः पुरः को न [नु] अते, वयं कृतमनेन मम महत्त्वं तत्र रक्षितं, ततो गृहस्यांगणे मुक्तः प्रस्तरः। यदा जगडूः प्रस्तरस्योध्वमुपविशति तदा चिन्तयतिपृथिवीं धनार्पणात्सुखिनों करोमि । ततो गुरुपार्श्वे प्रस्तरस्वरूपं प्रोक्तं, प्रस्तरमध्ये किमपि वर्य
विद्यते, ततो विदार्य प्रस्तरो विलोकितः, सपादलक्षमूल्यानि रत्नानि निर्गतानि, बही लक्ष्मी5 र्जाता ॥ १८ ॥
[19] जगडूयाधुसम्बन्धः ॥ भद्रेश्वरे माडलभूपो राज्यं चक्रे । पत्तने वीसलराजः सेवां करोति । सालगश्रेष्ठिनः श्रीदेवी पत्नी, पुत्रा-जगडू-पद्मराज-मल्लाहा बभूवुः । जगडूसाधुः समुद्रतीरे हट्ट मण्डयामास । एकदा
जगडूपाचे यानपात्रैकाः समुद्रस्तेना आगताः, तैः प्रोक्तम्-अस्माकम् एकं यानं मदनभृतं च दित्त. 10 मस्ति, यदि भवतो रोचते सदा धनं दत्त्वा ग्राह्यम् । ततो जगडूस्तत्र गतो मूल्यं कृत्वा
यानपात्रं मदनभृतं ललौ, शकटानि भृत्वा जगडूगृहे समेतः, जगडूकमकराः जगडूपल्याः पुरः प्रोचुः, जगडूसाधुना मदनं गृहीतं कुत्रोत्तार्यते । जगडूपत्नी प्राहे-अस्माकं गृहे मदनं पापनिबन्धनं नोत्तायते । तया तु नोत्तारयितुं दत्तम् । ततो मदनेष्टिका गृहांगण लिम्बवृक्षस्याध उत्तारिता ।
जगडूः पन्या समं कलहं चक्रे, हकिता वक्ति मदनव्यवसाये बहुपापं लगति, ततो मिथः कलिं 15 कृत्वा रुष्टी, जगडूः प्रियां न जल्पयति, पत्नी जगडूं न जल्पयति एवं मासत्रये जाते शोतकालः
समायातः। जगहू पुत्रेण अङ्गीष्टकं कृतं, तत्र तृणादीनि क्षिपति तापनार्थे । इतो बालचापल्यादेका मदनेष्टिकामंगीष्टके चिक्षेप । मदनं गलितं, स्वर्णमयीष्टिका दृष्टा पल्या । पली अजल्पन्त्यपि धनलोभात् जगहू प्रति 'इतो विलोक्यतां ततो जगडूः संमुखमपि रुष्टो न विलोकयति, ततः पन्योक्तम्
'आत्मनो मदनेष्टिका स्वर्णष्टिका जाता' ततः संमुखं यावद्विलोकयति तावत्स्वर्णष्टिका दृष्टा । ततो20 ऽपरासामिष्टिकानां परीक्षा कृता स्वर्णेटिका ज्ञाताः, ततः छन्नं स्वर्णेष्टिका गृहमध्ये आनीता मदनं
पृथक्कृत्वा विक्रीतं पञ्चशतप्रमाणाः । स्वर्णेष्टिका जाता ततः पत्नी पर्ति प्रति प्राह-गुरव आकार्यन्ते गुरूक्ते धर्मे धनं व्ययते, धनं शाश्वतं न भवति, ततो गुरव आकारिताः सुमहोत्सव. पूर्व, गुरवो मदनव्यवसायं जगडूसाधुना कृतं, श्रुत्वा जगडूगृहे विहतुं न यान्ति, ततो गुरवः
प्रोचुरस्माभिश्चल्यते, ततो गुरवो देववन्दनार्थं क्षुल्लकयुता आकारिताः । गुरवो गृहे देवान् वन्दन्ते 25 तदा क्षुल्लकः प्राह-भगवन् ! जगडूगृहे किं लङ्का समागता ? इतो वीक्ष्यतां ततो गुरुभिः
स्वर्णेष्टिका दृष्ट्वा जगडूः पृष्टः का [कुत इमाः ] स्वर्णेष्टिकाः ? जगडूः प्राह इष्टिकाग्रहणसम्बन्धं सर्वम्, ततो गुरवो हृष्टा जगडूसाधुना विहारिताः स्वउपाश्रये [ स्वोपाश्रये ] आगताः । ततो जगडूः प्राह मया मदनभ्रान्त्या इष्टिका गृहीताः जाताः सुवर्णमय्यः, उच्चैर्न जलप्यते राजभयात् , टङ्कानां कोटिर्जाता जगडूगृहे ।।
एकदा गुरुभि संवत् १३१५।१३१६३१३१७ वर्षत्रये भावि दुर्भिक्षं जातं । ततो भाषासमित्या जगडूसाधुञपितः । ततो जगडूसाधुः ग्रामे ग्रामे पुरे पुरे वणिक्पुत्रान् धान्यमूढकलक्ष
गान् संग्राहयामास । ततस्तस्मिन् दुष्काले समागते ११२ महासत्रागारा मण्डितास्तेष मनुष्यसहस्रदशपञ्चाशजिमन्ति । राजानः सीदन्तोऽभवन् धान्यं विना, अष्टौ मूढकसहस्राणि वीसलदेवस्य राज्ञः पत्तनस्वामिनो ददौ, द्वादशमूढकसहस्रान हम्मीरभूपस्यार्पितवान् । इतो
"Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 009525 |
| Book Title | Panchashati Prabodh Sambandh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mrugendravijay |
| Publisher | Suvasit Sahitya Prakashan |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & History |
| File Size | 9 MB |