Panchashati Prabodh Sambandh

SR No.: 009525
Original Sutra Author: N/A
Author: Mrugendravijay
Publisher: Suvasit Sahitya Prakashan
Publication Year: 1968
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 9 MB

Page 50

[ ४१ ]
तेनु' 'पंचशती प्रवोध ( प्रबन्ध ) सम्बन्ध' से नाम पण सार्थक गणाय अने केटलीक कथाओने स्पष्टपणे 'लौकिकी' के हितोपदेश माटे होवानु व ह्युं छे. ५७६ थी ६१२ सुधीना प्रबन्धोमां पंचतंत्रनी घणी कथाओ आवी जाय छे. आगळा भागमां पण घणी कथाओ पंचतंत्रशैलीनी छे. वळी जातककथा वगेरेना समयथी कथाप्रवाहमा बहेती थयेली केटलीक वार्ताओने पण अहिं स्थान मळयु छे - ८९ मा प्रबंधनी कथा पुण्यवंत जातकमा तथा जैनसाहित्यमा मळे छे. १७४ वाळी वानरयूथपतिनी वात अथवा तो प्राणीभाषा जाणनार राजानी बात पण जातकमाथी छे. ७३ मानो धुतारा नगरीवाळो प्रसंग रत्नचूडरासमां पण छे. ९६ मा अने ३७२ मा प्रबंधमानु कथाघटक ( गुप्तवेशे पति पासेथी पुत्र प्राप्त करवानी शरत पूरी करवी. ) घणी लोककथाओमा मळे छे. ५३४ बाळी सोढीनी वात रत्नचूड राम पण छे. १०२ मा प्रबन्धमा आखी नंदबत्रीशीनी कथा, ५४३ मां गुणचंद्रसूरिना " महावीर चरिय” थी जाणीती चंदन मलयागिरिनी कथा, तो १०४ मा प्रबन्धमा शामळानी 'सिंहासन-वत्रीशी' मां छे ते वेता भट्टनी कथा आपली छे.
१०७ मा प्रबन्धनी कथा ते "ज्ञाताधर्मकथा " नुं 'कूर्मज्ञात' छे. २२० मां कुबेरदत्त-कुबेर सेनानी अढार नातरानी जैन परंपरामा घणी प्रचलित कथा छे. १२५ मा अने १५६ मा धर्मव्याधनी महाभारतना समयथी जाणीतो कथा छे. १२७ मां वसुदेवहिण्डी वाळो चारुदत्तनी कथा छे.
लोक-कथाओनी अनेक जाणीती प्रकृतियो ( Types ) अने घटको अहिं ओळखी शकाय छे.
आनन्दसूरिनी ४६० मानी बात नागपांचमीनी लोककथाने मळती छे. आपकर्मी अने बापकर्मी ( १२३ शामळनी 'सिंहासनवत्रीशी' मांनी समुद्रनी सुंदरी के पाताळ-पदमणीनी बात; ) तेम ४११ = शामळनी सिंहासन बत्रीशी 'मां मळती; विधातानी शोधमा ( १९३ = शीतला सातमनी वातनुं कथाघटक ); बे भाई के जादुई पक्षीहृदय ( २०,५४६ = काष्ठमुनिनी वात ), परकायाप्रवेश ( ५६६, सिहासनवीशीमा मळती ), वडला उपर चढीने जादुई शतिथी द्विपान्तरमा विहार करती पुत्रवधूओ ( ४१८, चंदराजानी वातमां पण आ मरे छे ) वगेरेनो उल्लेख करी शकाय
३५७ अने ५४२ मानी वार्तानुं घटक घणियो अने घणकीनी लोककथामा, ५१३ बाळं जपी अने तपीनी लोककथाम, ५४१ वाळु राजानु माथु मुंडावतो चकटीनी लोककथाम, ५०१ बाळं तोड़ा जोशीनी लोककथाम, २०८ बाळ बाबराभूतनी वातमा, तो ५०३ बालु' 'घी चोरीओ घी चोरीओ स्वाहा' वाली लोककथामा मळे छे. आ तो मात्र अंगुलिनिर्देश कर्यो छे. "प्रबन्ध पंचशती'ना कथा सामग्री पण व्यवस्थित अभ्यास मागी देतेवी अने तेटली छे.
भाषानी अने कथाबाहित्यनी दृष्टिओ भरपूर
श्रीशुभशील गणिनी अन्य कृतिओ पण भंडारनी गरज सारे तेम छे.
मुनिश्री मृगेन्द्र मुनिजीओ आ महत्त्वनो ग्रंथ संपादित अने प्रकाशित करीने साहित्यनी सेवा करी छे अने अभ्यासीओ माटे अणमूल सामग्री सुलभ करी आपी छे.
H.DEH
" Aho Shrutgyanam"