Panchashati Prabodh Sambandh

SR No.: 009525
Original Sutra Author: N/A
Author: Mrugendravijay
Publisher: Suvasit Sahitya Prakashan
Publication Year: 1968
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 9 MB

Page 354

चतुर्थोऽधिकारः
[ २८७ एवं स्थाने स्थाने बुधान् जनान वीक्ष्य सायं बुधः स्वकुटुम्बपाश्र्वे समागात् , रात्री वाटिकायां स्थितो, वाटिका पल्लवितां दृष्ट्वा मालिको हृष्टो भूपपावें विद्वत् कुटुम्बागमनं प्राह । ततो राज्ञा स्वं पंडितं विद्वत्कुटुम्बपरीक्षायै प्रेषयामास । स च भिक्षुर्भूत्वा तत्र गत्वा प्राहभिक्षा मे पथिकाय देहि सुभगे [ पुत्रपत्नी प्राह] हा हा गिरो निष्फलाः । [भिक्षुः प्राह] कस्माद् ब्रूहि सखे विभपत्नी प्राह] प्रसूतकमभूत् [भिक्षुःजगौ] कालः कियान् वर्तते।। 5 [पुत्रोऽवग्] मासः, [भिक्षुः प्राह] शुद्धिरभूत् [पन्योक्तं] न शुद्धथति विभो प्रोद्भूतमृत्युं विना । [भिक्षुः शह] को जातो [तयोक्तं] मम सर्व विसहरणो दारिद्रनामा सुतः ॥६॥ ___भिक्षुश्चमत्कृतोऽवम् भो पण्डित ! तव कुटुम्ब विद्वत्, शेषाः परपरिप्रहाः गोशतादपि गौक्षीरं, मानं मूढशतादपि मन्दिरे मंचकस्थान शेषाः [पण] । .......
ततः स भूपपंडितः प्रकटीभूय प्रशशंस । अहं युष्माकं परीक्षा कर्तुमागा ततो विद्वत्- 10 कुटुंबं भूपतेमलितं भूपतिस्तेषां वचनाद् हृष्टः प्राह अस्य वासाय गृहं दाप्यता । ततः स भूपभृत्यो विद्वत् कुटुम्बवसनाय प्रथमं लुब्धकगृहे गत्वा लुब्धकपल्या अग्रे प्राह-यूपमन्यत्र वसथ, अत्र विद्वत् कुटुम्बं स्थास्यति । लुब्धकपत्नी-एतदेव विद्वत् कुटुंबं विद्यते ? अहमपि वक्तुं जानामि । ततः सा मांसपिण्ड हस्ते लात्वा भूपपार्श्व गता। प्रत्युत्तररूपं काव्यं जिजल्पिषुरवादीतू
देव ! त्वं जय कासि लुब्धकवधर्हस्ते किमास्ते? पलं । क्षामं किं सहजं ब्रवीमि नृपते यद्यस्ति ते कौतुकं ॥ गायंति स्वदरिप्रिंयाश्रतटिनी-तीरेषु सिद्धांगना ।
गीतान्धा न चरंति भोजहरिणास्तेनामिषं दुर्बलं ॥७॥ ततस्तंतुवायगृहदापितं तंतुवायोऽपि--
काव्यं करोमि न च चारुतरं करोमि, यत्तत्करोमि न च२ शुध्यति किं करोमि, | भपालमौलिमणिचुम्बितपादपीठ,
श्रीभोजराज कवयामि वयामि यामि ॥८॥ ततो राझोक्तमन्यद् गृहं दीयता पण्डितोऽवग पुरमध्ये सर्व विद्वांस एव विद्यन्ते । अत्रान्तरे 25 एको विप्रः प्राह-एतद् विद्वत्कुटुम्बकं न वेत्ति किमपि, यतः
15
20
१. किमेतत् । २. सियात, ३. मालिट, ४. श्री साहसाङ्ग,
"Aho Shrutgyanam"