________________
पती
[432] अथ क्षमायां कीर्त्तिवर सुकोशलमुनिसंबंधः ।
अयोध्यायां कोर्तिधरो राजा । सहदेवोपत्नोयुक्तो राज्यं चक्रे । सुक्रोशले पुत्रे जाते दोबा राजा ललौ । सुकोशलो राज्यं चक्रे । अन्यदा कोर्त्तिवरमुनिर्मध्याह्ने मिझार्थमयोध्यानगरमध्ये प्रविशन् सहदेव्या दृष्टो, पथ्यौ च सा-यदि कदाचित्कीर्त्तिधरं पितरं सुकोशको द्रक्ष्यति तदा # दीक्षां प्रोष्यत्येव, एवं ध्यात्वा सा तं सेवकपार्श्वत्पुरावहिर्निष्काशयामास । सुकोशलधात्री रोदिति । सुकोशलोऽवादीत् - मातः ! किं रुद्यते त्वया ? साऽवग्--तव पिता मुनिस्तव मात्रा पुराद्बहिः कर्षितः । ततः पिता प्रतिलाभितः, धर्मवाकाशलानं लड़ो, सहदेवो पुत्रवियोगपतिद्वेषाभ्यां सृता वने व्याघ्री जाता । कीर्त्तिधरसुकोशलमुनी तत्रागतौ चतुर्मासीं तपश्चक्रतुः । पारणकदिने यातौ तौ व्याघ्रथा दृष्टौ । प्रथमं सुक्रोशले पतिता, सुनी प्राणान्तमुपसर्ग हावा कायोत्सर्ग चक्रतुः । सुकोशलऋषिर्व्याघ्रया भक्ष्यमाणः क्षपकश्रेणिरूढः केवलज्ञानमवाप्य मुक्ति सद्यो ययौ, कीर्त्तिवरं ऋषि भक्ष्यमाणा व्याघ्रो तन्मुखे स्वर्णमदितदन्तान् दृष्टा प्राप्तजातिस्मृतिः स्वं पतिं विज्ञाय प्राप्तपश्चात्तापा समादायानशनं सहस्रारं स्वर्गं गता ।
इति क्षमायां कीर्त्तिधर - सुकोशलमुनिसम्बन्धः ॥४३२||
२३२ ]
10
16
25
[433 ] अथ अहंकारे उज्झितकुमारसम्बन्धः ।
नन्दिपुरे सारराजस्य रत्नमत्याद्याः पत्न्योऽभूवन् । अपत्यानि न जीवन्ति यदा तदोपयातैरन्यदा पुत्रो जातः सोऽपि मृत इति कृत्वा उत्करटिकायामुज्झितः, दैववशान मृतः, पुनः पश्चाद्गृहीतः, तस्य उज्झितकुमार इति नाम दत्तं । यौवनं प्राप्तः परमत्यन्तादङ्कारवान् जगणं मन्यते, स्तम्भ इव मातापित्रोरपि न नमति स्म ।
अन्यदा लेखशालायां पठन् गुरुं प्रत्यवग्रे ! त्वं उच्चासने उपविष्टः, अहं नीचासने 20 उपविशामोति हक्कयर चपेटयाहत्य गुरुमपिभूमौ पातयामास । ततः कुपुत्र इति कृत्वा राहा निष्काशित देशात्तापसाश्रमे गतः । पर्यस्तिकां बन्ना मुनीनामये आसीनः तापसैरुक्तं --महानुभाग ! विनयं कुरु ? ततो रुष्टो निर्गतो मुनोननत्वैत्र । मार्गे सिंहं संमुखमागच्छन्तं दृष्ट्राऽपि दर्पान ननाश सन्मुख एव गतः सिंहेन भक्षितः, खरो जातः, ततः करभः, ततः पुनरपि नन्दिपुरे पुरोहितस्यैव सुतोऽभूत् । शैशवेऽपि १४ विद्यापारगः महाहंकारवशान्मृत्वा तत्रैव पुरे गायनोडुम्बो जातः पुरोधसस्तं दृष्ट्वा महास्नेहः ।
इतश्व केवलज्ञानी तत्रागात् केवली पृष्टः पुरोधसा, ममायं दुम्बः अतीववल्लभः कथं ? केवलिनोक्तं - एष दुम्बजीवः तवेतो नवमेभवे भ्राताऽभूत् । अतस्तव स्नेहोऽनेन समं, इति श्रुत्वा संसारासारतां मत्वा द्वावपि धर्म कृत्वा स्वर्ग गतौ ततो मुक्ति जास्यतः क्रमात् ।
इति अहंकारे उज्झितकुमारसम्बन्धः ||४३३||
"Aho Shrutgyanam"