Panchashati Prabodh Sambandh

SR No.: 009525
Original Sutra Author: N/A
Author: Mrugendravijay
Publisher: Suvasit Sahitya Prakashan
Publication Year: 1968
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 9 MB

Page 252

द्वितीयोऽधिकारः
[ १८५
समागताः सन्ति । एतत्सर्व दृष्ट्वा राज्ञा चेतसि चिन्तितं । योऽस्य लक्ष्मी ग्रहीष्यति स तस्य पुत्रो भविष्यति । एतद्विचार्य किमपि न गृहीतं । ततः ७२ लक्ष रुदतीपट्टः स्फेटित उक्तं ! चातः परं नाऽपुत्रिकायाः खियाः श्रीभूपेन ग्राह्या । ततः कविनोक्तंनिःशूकैः शकितं न यन्नृपतिभिस्त्यक्तुं क्वचिन्त्रागुनैः[प्रागुणैः]
पत्न्याः क्षार इव क्षितेः पतिमृतौ यस्यापहारः किल । 5 आयाथोधि कुमारपालनृपतिर्देवो रुदत्या धर्म,
बिभ्राणः सदयं प्रजासुहृदयं मुञ्चत्ययं तत् स्वयम् ॥१॥ राजा सुखी जातः । इति निर्लोभे कुमारपालकथा ॥३३०॥
[331] अथ पात्रदाने सालवाहनभूपसम्बन्धः। प्रतिष्ठानपुरे सालवाहनो राजा। एकदा गोलानदोतोरे राज्ञा स्नानं कृतं, तदा मीनो 10 जलान्निर्गत्य हासं कुर्वन् दृष्टः । राज्ञा हास्यकारणं मीनपार्श्व पृष्टम् । मोन उवाच पूर्वभवे त्वं काष्ठवाहकोऽभूत् । _____ एकदा त्वया सासूआ मासक्षपणपारणे साधोधिवेत्ता तेन पुण्येन राजा जातः । अतस्त्वं कस्मादानं न ददासि । राज्ञा पृष्टं--दानदापनविषये तव का चिन्ता ? मीनेनोक्त-अहं पूर्वभवे काष्ठभारवाहकस्तव मित्रमभूवम् । परं मम दानेच्छा न परं त्वदत्तदानानुमोदनात् व्यन्तरो 15 जातः अत्रासन्नवटे । अतो दान देयं त्वया । राज्ञा प्रोक्तं-तादृशी लक्ष्मी स्ति, सरस्वत्या रोधने शब्दवेधी रसः पारदो लब्धः । तस्य प्रभावेण धातवः सर्वा अपि स्वर्णमया भवन्ति । ततो राजा दानानुमोदनात्सुरं जातं श्रुत्वा मुमुदे पूर्वभवपुण्याहेवा अपि वशीभवन्ति । यतः--
"धम्मो मंगल० १ पंचसु जिणस० २" ततो राक्षा तेन स्वर्णसिद्धिरसेन प्राप्तेन स्वर्ण कारंकारं दीनदुस्थादिभ्यो बहुदानं ददा- 20 नोऽन्यदा महत्संघयुतः श्रीशत्रुञ्जयगिरिनाथतीर्थयोर्यात्री चक्रे । ततः श्रोशत्रजये उद्धारं चकार च । ततश्विरं सुखी जातः ।
इति पात्रदाने सालवाहनभूपसम्बन्धः ॥ ३३१ ।।
[332] अथ उदारत्वे विक्रमार्कभूपसम्बन्धः । उज्जयिन्यां विक्रमादित्यो राजा राज्यं करोति, दानं दत्ते स्म बहु । एकदा कुतश्विद्- 25 प्रामात् कोऽपि द्विजः स्वक्षेत्रलब्धरत्नः रामः समोपे मूल्यार्थमागात् । अमूल्यत्वात्केनापि मूल्यं न कृतं । ततोऽग्निवेतालसान्निध्यात्तं रत्नं गृहोत्वा राजा पाताले बलिपावें गतः । तत्र द्वारपालो विष्णुरस्ति । विष्णुना तमागतं दृष्ट्वा बलिपार्वे गत्वोक्तं-राजाऽऽगतोऽस्ति । बलि
"Aho Shrutgyanam"