________________
व्याप्तिपञ्चकविवृतिः ।
तासंसर्गेण साध्यतावच्छेदकविशिष्टाभाव एव साध्याभाषपदार्थोंस्वलमुक्तक्रमेण पर्याप्तिघटिततदूव्युत्पादनेनेति चेत्सत्यम् उक्तरूपवृत्तित्वस्यतत्तद्धर्मावच्छ्त्रित्वरूपताप्रतिपादनेन विलक्षण प्रतियोगितायवाले व्युत्यादयितुं शक्यः नान्यथा । तद्धकभेदादिषु तच्छङ्कायां तदादिशब्दोपबन्धेन तद्धर्मावच्छिन्नप्रतियोगिताकाभा. वश्च तद्धर्म्मातिरिक्तधर्म्मानवच्छिन्नप्रतियोगिताकाभाव इति सामाम्येन विलक्षणप्रतियोगितामात्रे व्युत्पादयितुं शक्य इत्युक्तरूपेण लक्षणकरणन्ना युक्तमिति गृहाण एवञ्च यद्यपिवह्निसाध्यकस्थलीयं लक्षणं वह्नित्यगतैकत्ववृत्तिप्रतियोगिताकाभाववदवृत्तित्वमेवैषमेवचेतरसाध्यकस्थलीयमपि लक्षणं तथापि प्रकृतसाध्यतावच्छेदेकत्वत्वावच्छि नपथ्यप्त्यिनुयोगितावच्छेदकरूपवृतिप्रतियोगिताकाभाववदवृत्तित्वा दिना प्रतिपादनन्नायुक्तंसह दुक्तयैव वालव्युत्पादनार्थत्वात् प्रकृतशब्दस्यतदादिवद्बुद्धिविषयतावच्छेदकावच्छिन्नत्वार्थकत्वात् अकावच्छेदकत्वं रूपस्य परिचायकमात्रमन्यथा तद्विशेषितरूपवृत्तिप्र तियोगिताकाभाववदवृत्तित्वनिश्चयस्य वह्नित्वगतैकत्ववृत्तिप्रतियोगिताकाभाषववृतित्वग्रहे प्रतिबन्धकत्वानुपपत्तेः एवञ्चतादृशावच्छेदकत्वसमानाधिकरणरूपनिष्ठाकच्छेदकता निरूपितवृतित्वनिष्ठा. वच्छेदकतानिरूपितप्रतियोगित्वनिष्ठावच्छेदकतानिरूपिता भावनिष्ठावच्छेदकता निरूपिताधिकरणनिष्ठावच्छेदकता निरूपितवृत्तितात्वनिठावच्छेदकताकप्रतियोगिताकाभावश्वेनलक्षणता वोध्या
अथा
त्रैकत्वादेः पर्याप्त्यमभ्युपगमेवह्निमान्धूमादित्यादाकयाप्तिः कालि केन महानसीयत्वावशिष्ठस्य समवायेन वह्नित्वविशिष्टस्य साध्यतायां धूमे सद्धेतौ समवापेन महानसीयत्वविशिष्टस्य कालिके - न वह्रित्वविशिष्टस्याभावमादायाव्याप्तिश्च नचैतदभावमादायाव्याप्तिवारणाय साध्यतावच्छेदकताविशिष्टान्यावच्छेदकत्वानिरूपितत्वमपि प्रतियोतिताविशेषणम्बाच्यं वैशिष्टयञ्च स्वसामानाधिकरण्यस्वावच्छेदकसम्बध्धा बाच्छनत्वोभपसम्बन्धेन तथाच प्र
तियोगितानिरूपितमहानसीयत्वनिष्ठावच्छेदकतायास्साध्यतानिरूपि तमहान स्त्रीयत्वनिष्ठावच्छेदकतावच्छेदकसम्बन्धानवच्छिन्नत्वान्नाव्याप्तिरिति वाच्यं कालिकेन प्रमेयविशिष्टत्वे सति समवायेन प्रमेयविशिष्टशेयः कालिकेन महानसी पत्वा बशिष्ट सति समवाये.