Bruhannyasa Part 6

SR No.: 009518
Original Sutra Author: N/A
Author: Lavanyasuri
Publisher: Siddhhem Prakashan Samiti Botad
Publication Year: 1983
Total Pages: 296
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 10 MB

Page 206

15
२४२
कलिकालसर्वशश्रीहेमचन्द्रसरिभगवत्प्रणीते [पा० ३.६० १६९. ] wwwnwww..... निपातितं मन्यन्ते, न्यायादिकणे तस्यापि पाठे कल्पयन्ति । । [७.४.६२. इत्यन्स्वरादेलुकि कालापा इत्येवमेव प्रयोगो एषां मते न्यायादित्वादिकणि "नोऽपदस्य तदिते" [७. जायत इति कालापानां धर्म आम्नायो वा इत्येव विग्रह ४.६१.] इस्यन्त्यस्वरादिसमुदायस्य लुगभावो निपालना- उचितः। विष्पलादेन प्रोकं चिदन्त्यधीयते वेते पप्पलादा:.40
लम्यः, स्वमते च प्रोक्ताल्लुगभावो निपातनादिन्युभयोः । मौदेन प्रोक्तमधीयते विदन्ति या मौदाः, उभयत्र "मौदा5साम्यमेवेति ॥६॥३११६७॥
दिभ्यः" ६.३.१८२.) इत्यण । ततस्तेषां धर्म इत्या
द्यर्थेऽनेनाकञ् । ऋचामेन प्रोक्तमधीयते विदन्ति या चरणादकञ् ॥६३१६८॥
आर्चामिनः शौनकादिवाद णिन् , आर्चामिना धर्म चरणशब्दो वेदशाखाषचनस्तद्योगात् तद- आम्नायो वेत्याद्यर्थेऽनेनाकञ् आर्चामकः । याजसनेयेन 45 भ्यायिषु वर्तते। चरणवाचिनस्तस्येदमित्यर्थ प्रोक्तमधीयते वाजसनेयिनः, शौनकादित्वागिणन, तेषां
धर्मादायक प्रत्ययो भवति । अणोऽपवादः । धर्मादिः वाजसनेयकः ।।६।३११६८ 10 इयं तु परत्वाद् बाधते । कठानां धर्म आम्रायः
गोत्राददण्डमाणवशिष्ये ॥६३१६९|| संघो वा काठकः। घरकाणां चारकः । कला:/. पानां कालापकः । पैष्पलादानां पैष्पलादकः ।
। तपा-गोत्रवाधिनस्तस्येदमित्यर्थे दण्डमौदानां मौदकः । आर्धामिनामा मकः ।| माणवशिष्यवर्जितेऽकञ् प्रत्ययो भवति । अणो- 50 वाजसनेयिनां वाजसनेयकः ॥१६८
ऽपवादः । ईयाऔ तु परत्वाद् याधते । औप
गवस्येदमौपगवकम् । कापटयकम् । दाक्षकम् । श. म. न्यासानुसन्धानम-चरणा।
प्लाक्षकम् । गार्गकम् । गाायणकम् । ग्लौघु"चरणोऽस्त्री बचादौ मूले गोगे पदेऽपि च ।
कायनकम् । म्लौचुकायनकम् । अदण्डमाणवभ्रमणे भक्षणे चापि नपुंसक उदाइतः।।
शिष्ये इति किम् ? काण्वस्येमे काण्वा दण्ड-55 इति मेदिनीकोशानुसारं चरणशब्दस्यानेकार्थत्वेनेह / माणवाः शिष्या वा | एवं गौकक्षाः । 'शककिमर्थकस्वमित्याशङ्कायामिह माझमर्थमाह-चरणशब्दो लादेर्यजः' [६.३.२६. इत्या । दाक्षेरिमे 20 वेदशाखापचनस्तदयोगात् तदध्यायिषु वर्तत दाक्षाः । प्लाक्षाः | माहकाः । “वृद्धेः'
इति । वहवृचादी कोशेन शक्तः कथनात् शाखावचनत्व [६.३.२८.] इत्यत्रू । दण्डप्रधाना माणवा दण्डसिध्यति, किन्तु वेदशालाविशेषस्य धर्मादिना न संबन्धः 'माणधा आश्रमिणां रक्षापरिचरणार्थाः। शिम्या ८० संभावित इति शाखासंबन्धिनस्तदध्येतावस्तेन शब्देनोच्यन्ते। अध्ययनार्था अन्तेवासिनः ।।१६९। तेषां च धर्म आम्नायः संघो या संभवत्येव । अन्ये वया
श० म० न्यासानुसन्धानमू-गोवा । 25 फरगा 'धन'शाखायां 'वन्'शब्दं च तदध्येतरि प्रयु- गोत्रमिह लौकिकमेव । अणोऽपवाद इति । औत्सर्गिकझते, तथा च कोशेनाध्येतयंव चरणशब्दः संकेतितः इति
स्याणोऽनवकाशत्वाद बाधक इत्यर्थः। दुसंज्ञानिमित्त ईयः नोपचारावश्यकतेति मन्यन्ते । किमन्यस्तु प्रकृते चरणशब्दः "वृद्धः" [६.३.२७. इत्यादिसूनविहितोऽअपि परस्या- 65 शाखाध्ये तृपा इति सर्वसम्मतम् । अणोऽपवाद इति 1 देनेन बाध्यते इत्याह-यात्री तु परत्वाद बाधत
औरसर्गिकत्येत्यर्थः । दुलक्षगमीयमपि बाधते इत्याह- इति । उपगोस्पत्यमौ रगयः, तस्येदमित्यर्थ याधित्वाऽकन 30 इयं तु परत्वादु बाधत इति । कठानां धर्म इत्यादि। औपगवकमिति, कुपटोरपन्यं कापयः, तस्येदं कापट
कठेन प्रोक्तरधीयते दिन्ति या कठाः। प्रोक्ता विहि- पकम, अत्राप्यणेव चाभ्यः । दक्षस्थापत्यं वृद्धं दाक्षिः, तस्य प्रत्यय त्य, 'कठादिभ्यो वेदे लु" f६.३.१८३. प्लास्य प्लाक्षिः, तस्येदमित्यर्थ वृदेत्रः" ६.३.२७.170 इति लुा, ततोऽध्येतृ-वेदित्रथै विहितस्य च "प्रोक्तात्" इत्यनं बावित्वाऽक । गर्गस्य वृद्धापत्यं गार्थः, तस्येद[६.२.१२९.1 इति लु । ततः तेषां धर्म आम्नायः संघो मित्यर्थ "शकलादेयंत्रः" [६.३.२६.1 इत्यर्ष वाधिस्वावेत्यर्थेऽनेनाकभि काठक इति । एवं चारण इत्यपि क , गर्मास्य युवापत्यं गार्यायणः, तस्येदं गाायणकलपानां' इति वृतौ राठो दृश्यते, पन्तु कमाना कम, ग्लचुकत्य, म्छुचुकभ्य चापश्यमित्यर्थ ग्लुचुकायनिः, प्रोक्तमधीयते विदन्ति वा इत्यर्थेऽणि, "कलापि-कुथुमि०" म्लुचुकायनिरिति, तस्येदमित्यर्थऽक । प्रत्युदाहरणेषु 75
"Aho Shrutgyanam"