________________
23.
ਕੇਸ਼ੀ ਗੌਤਮ ਗੌਤਮ ਅਧਿਐਨ
ਕੇਸ਼ੀ ਭਗਵਾਨ ਪਾਰਸ਼ਵ ਨਾਥ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਚੌਥੇ ਅਚਾਰਿਆ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੰਧਰ ਇੰਦਰ ਭੂਤੀ ਗੌਤਮ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਿਸ਼ ਸਨ। ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਦਾ ਸਾਰਾ ਜੈਨ ਸਾਹਿਤ ਗੰਧਰ ਗੌਤਮ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਆਪਸੀ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਤੇ ਗੰਧਰ ਗੌਤਮ ਦਾ ਜੈਨ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿਚ ਉਹ ਹੀ ਥਾਂ ਹੈ ਜੋ ਭਗਵਤ ਗੀਤਾ ਵਿਚ ਅਰਜੁਨ ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਹੈ।
+
ਕੇਸ਼ੀ ਚਤੁਰਯਾਮ ਧਰਮ ਦੇ ਉਪਾਸਕ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਪੰਜ ਮਹਾਵਰਤ ਰੂਪੀ ਧਰਮ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਸ਼ੰਕੇ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਗੌਤਮ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸਮੇਂ ਦੂਰ ਕੀਤਾ। ਗੌਤਮ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਬੜੇ ਸੋਹਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਭ ਸ਼ੰਕਾ ਦੂਰ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਤੋਂ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਵਦੇਵ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਪਾਰਸ਼ਵਨਾਥ ਤੱਕ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਮਾਨ-ਸਤਿਕਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਅੰਗ ਮੰਨਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੈਨ ਧਰਮ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਤਾਂ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਇਕ ਆਖਿਰੀ ਕੁੜੀ ਸਨ। ਜੈਨ ਧਰਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਸ ਧਰਤੀ ਤੇ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਾਰਸ਼ਵਨਾਥ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਾਧੂਆਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਤੇ ਧਰਮ ਚਰਚਾ ਸ਼੍ਰੀ ਭਗਵਤੀ ਸੂਤਰ ਵਿਚ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
217
