________________
ਪਿਆਸ, ਭੁੱਖ, ਠੰਡ, ਗਰਮੀ, ਡੰਗ, ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਕਸ਼ਟ, ਕੌੜੇ ਵਾਕ, ਦੁੱਖ, ਸਖ਼ਤ ਮੰਜਾ, ਘਾਹ ਫੂਸ ਤੇ ਕੰਡਿਆਂ ਦਾ ਕਸ਼ਟ, ਮੈਲ, ਝਿੜਕਣਾ, ਤਾੜਨਾ, ਮਾਰਨਾ ਅਤੇ ਰੱਸੇ ਜਾਂ ਸੰਗਲ ਨਾਲ ਕਸ਼ਟ ਦੇਣਾ, ਭਿਕਸ਼ਾ ਕਰਨਾ, ਮੰਗਣਾ ਅਤੇ ਹਾਨੀ ਆਦਿ ਕਸ਼ਟਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕਰਨਾ ਅਤਿ ਕਠਿਨ ਹੈ। 32133 ।
ਕਬੂਤਰ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਪੁੱਟਣਾ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖਦਾਇਕ ਕੰਮ ਹੈ। ਜੋ ਮਹਾਨ ਆਤਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਘੋਰ ਕਠਿਨ ਮਚਰਜ ਦਾ ਪਾਲਣ ਬੇਹੱਦ ਔਖਾ ਹੈ।34 ! | ਹੇ ਪੁੱਤਰ ! ਤੂੰ ਸੁੱਖ ਭੋਗਣ ਯੋਗ, ਨਰਮ ਤੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦਾ ਧਨੀ ਹੈ ਤੂੰ ਸੰਜਮ ਪਾਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ। 351
ਜਿਵੇਂ ਲੋਹੇ ਦਾ ਭਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੁੱਕੇ ਰੱਖਣਾ ਕਠਿਨ ਹੈ। ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ | ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਾਧੂ ਪੁਣੇ ਦਾ ਭਾਰ ਬਿਨਾਂ ਆਰਾਮ ਲਏ ਚੁੱਕਣਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਹੈ।36}
ਜਿਵੇਂ ਆਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਦੀ ਧਾਰਾ, ਨਦੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਬਾਹਾਂ ਨਾਲ ਤੈਰ ਕੇ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੰਜਮ ਦੇ | ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੈ। 37।
ਸੰਜਮ ਰੇਤ ਵਿਚ ਉਸੇ ਕੋਮਲ ਘਾਹ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੀਰਸ ਹੈ। ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਧਾਰ ਦੇ ਸਮਾਨ ਤੱਪ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਵੀ ਔਖੀ ਹੈ।38।
ਹੇ ਪੁੱਤਰ ! ਸੱਪ ਦੇ ਵਾਂਗ, ਇਕ ਮਨ ਨਾਲ ਸੰਜਮ ਪਾਲਣਾ ਕਠਿਣ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਲੋਹੇ ਦੇ ਚਨੇ ਛੋਲੇ ਚਬਾਉਣਾ ਔਖਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੰਜਮ ਪਾਲਣਾ ਔਖਾ ਹੈ।39!
ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਲਦੀ ਅੱਗ ਦੀ ਚਿੰਗਾੜੀ ਨੂੰ ਪੀਣਾ ਔਖਾ ਹੈ ਉਸੇ
176