________________
ਨੂੰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਕਸ਼ਟ ਹੈ, ਧਨ ਰਹਤ ਨੂੰ ਕੋਈ ਗ਼ਮ ਨਹੀਂ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਫਲ ਰਹਿਤ ਦਰਖ਼ਤ ਵਾਂਗ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਵਹਾਅ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ। ਉਹ ਦਰਖ਼ਤ ਹੇਠ ਉਹ ਤੇਕ ਬੁੱਧ ਬਣ ਗਏ।
ਦਵਿਮੁਖ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪੰਚਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਪੀਲ ਨਾਂ ਦਾ ਨਗਰ ਸੀ। ਉਥੋਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦਾ ਨਾਂ ਜੇ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਰਾਣੀ ਗੁਣਮਾਲਾ ਸੀ।
ਇਕ ਦਿਨ ਰਾਜੇ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਦੂਤ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ, ਅਜਿਹੀ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਨਹੀਂ ? ਦੂਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਮਹਾਰਾਜ ਇਥੇ ਚਿੱਤਰ ਸਭਾ ਨਹੀਂ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਫੌਰਨ ਚਿੱਤਰ ਸਭਾ ਬਣਾਉਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਚਿੱਤਰ ਸਭਾ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਵੇਲੇ ਇਕ ਰਤਨਾਂ ਵਾਲਾ ਖੂਬਸੂਰਤ ਮੁਕਟ ਮਿਲਿਆ।
ਇਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿਚ ਰਾਜੇ ਨੇ ਇਹ ਮੁਕਟ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮੁਕਟ ਵਿਚ ਰਾਜੇ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਦਵਿਮੁੱਖ ਪੈ ਗਿਆ।
ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਗਿਆ, ਰਾਜੇ ਦੇ ਸੱਤ ਪੁੱਤਰ ਹੋਏ, ਪਰ ਕੋਈ ਧੀ ਨਾ ਜੰਮੀ। ਰਾਣੀ ਉਦਾਸ ਰਹਿਣ ਲੱਗੀ। ਰਾਣੀ ਨੇ ਮਦਨ ਯਕਸ਼ੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਭਗਤੀ ਕੀਤੀ। ਯਕਸ਼ ਦੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਣ ਤੇ ਰਾਣੀ ਨੇ ਇਕ ਧੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਮਦਨ ਮੰਜਵੀਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
ਉਜੈਨ ਦੇ ਰਾਜੇ ਚੰਡਪਰਦੋਤਨ ਨੇ ਇਸ ਮੁਕਟ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਸੁਣੀ।
490