________________
ਕਾਰਨ 40 ਭੇਦ ਇੱਥੇ ਆਖੇ ਗਏ ਹਨ।
ਗਾਥਾ 84
ਪਰਿਆਪਤ ਜਾਂ ਅਪਰਿਆਪਤ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਮਨੁੱਖ, ਜੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੁਦਗਲ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਰਿਆਪਤੀ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਭਾਵ ਉਹ ਪੁਦਗਲ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਸਰੀਰੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਪਰਿਆਪਤੀਆਂ ਛੇ ਹਨ :
(1) ਆਹਾਰ ਪਰਿਆਪਤੀ : ਜਿਸ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਭੋਜਨ ਸਬੰਧੀ ਬਾਹਰਲੇ ਪੁਦਗਲਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਲ ਮੂਤਰ ਵਿਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਹਾਰ ਪਰਿਆਪਤੀ ਆਖਦੇ ਹਨ।
(2) ਸਰੀਰ ਪਰਿਆਪਤੀ : ਜਿਸ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਹੀਂ ਜੀਵ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਰਸ ਨੂੰ ਰਸ, ਖੂਨ, ਮਾਂਸ, ਚਰਬੀ, ਹੱਡੀ ਤੇ ਖੱਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਪਰਿਆਪਤੀ ਆਖਦੇ ਹਨ।
(3) ਇੰਦਰੀਆਂ ਪਰਿਆਪਤੀ : ਸੱਤ ਧਾਤ ਰੂਪੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਜਿਸ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇੰਦਰੀਆਂ ਪਰਿਆਪਤੀ ਹੈ।
(4) ਸਵਾਸੋ ਸਵਾਸ ਪਰਿਆਪਤੀ : ਜਿਸ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਹੀਂ ਜੀਵ ਸਾਹ ਯੋਗ ਪੁਦਗਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਸਾਹ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਵਾਸੋ ਸਵਾਸ ਪਰਿਆਪਤੀ ਹੈ।
(5) ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਆਪਤੀ : ਜਿਸ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਪੁਦਗਲਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਹਾਰੇ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਆਪਤੀ ਹੈ।
466