________________
ਰਸ ਦੇ ਪੰਜ ਭੇਦ ਹਨ : (1) ਤਿੱਖਾ (2) ਕੌੜਾ (3) ਕਸੈਲਾ (4) ਤੇਜਾਬੀ (5) ਮਿੱਠਾ।
ਸਪਰਸ਼ ਦੇ 8 ਭੇਦ ਹਨ : (1) ਗੁਰੂ (ਭਾਰਾ) (2) ਲਘੂ (ਹਲਕਾ) (3) ਮਰਿਦੂ (4) ਕਠੋਰ (5) ਠੰਢਾ (6) ਗਰਮ (7) ਸਿਨਗੰਧ (ਚਿਕਨਾ) (8) ਰੁੱਖਾ ਸਪਰਸ਼।
| ਅਨੁਪੂਰਬੀ ਦੇ ਚਾਰ ਭੇਦ ਹਨ : (1) ਨਰਕਾਨੂਪੁਰਬੀ (2) ਤਿਰਯੰਚਾਲੂਪੁਰਬੀ (3) ਮਨੁਸਾਨੂਪੁਰਬਾ (4) ਦੇਵਾਣੂਪੁਰਬੀ।
ਵਿਗਯੋਗਤੀ ਦੇ 2 ਭੇਦ ਹਨ : (1) ਸ਼ੁਭ (2) ਅਸ਼ੁਭ .
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ 14 ਪਿੰਡ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੇ 65 ਭੇਦ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਹਰ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ, ਤਰਸ ਤੇ ਸਥਾਵਰ ਦਰਸ਼ਕ ਇਹ 28 ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਜੋੜ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 65+28 ਕੁੱਲ ਜੋੜ 93 ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
103 ਭੇਦ : 93 ਭੇਦ ਉਪਰਲੇ ਅਤੇ ਬੰਧਨ ਕਰਮ ਦੇ 5 ਭੇਦ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 15 ਭੇਦ ਵੀ ਹਨ :
1. ਐੱਦਾਰੀਕ - ਐੱਦਾਰੀਕ ਕਾਰਨ ਬੰਧਨ ਨਾਮ ਕਰਮ। 2. ਔਦਾਰੀਕ - ਤੇਜਸ ਬੰਧਨ ਨਾਮ ਕਰਮ। 3. ਅੱਦਾਰੀਕ - ਰਮਨ ਬੰਧਨ ਨਾਮ ਕਰਮ 4. ਵੈਕਰੀਆ - ਵੈਕਰੀਆ ਬੰਧਨ ਨਾਮ ਕਰਮ।
ਵੈਕਰੀਆ - ਤੇਜਸ ਬੰਧਨ ਨਾਮ ਕਰਮ।
ਵੈਕਰੀਆ - ਰਮਨ ਬੰਧਨ ਕਰਮ। 7. ਅਹਾਰਕ - ਅਹਾਰਕ ਬੰਧਨ ਨਾਮ ਕਰਮ। | ਅਹਾਰਕ - ਤੇਜਸ ਬੰਧਨ ਨਾਮ ਕਰਮ॥
401