________________
ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।301
ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਬੋਲਣ ਸਮੇਂ ਵੀ ਉਹ ਦੁਖੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਅੰਤ ਵੀ ਦੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰੰਗ ਰੂਪ ਦਾ ਪਿਆਸਾ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਦੁੱਖੀ ਤੇ ਬੇ-ਸਹਾਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 31।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰੰਗ ਰੂਪ ਵਿਚ ਫਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ, ਕਦੋਂ ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਸੁੱਖ ਮਿਲੇਗਾ ? ਜਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਅਨੇਕਾਂ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਝੱਲਦਾ ਹੈ ਉਸ ਰੰਗ ਰੂਪ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਤੇ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੀ ਝੱਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।32।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰੰਗ ਰੂਪ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿ ਦਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵੀ, ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਦੁੱਖਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਭੋਗਦਾ ਹੈ। ਦਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੋ ਕਰਮ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੋਗਣ ਸਮੇਂ ਵੀ ਦੁੱਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।331 | ਰੰਗ ਰੂਪ ਦੇ ਮੋਹ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਮਨੁੱਖ, ਦੁੱਖ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ, ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਧੋਖੇ ਤੋਜ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਮੁਕਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਤਲਾਅ ਵਿਚ ਕਮਲ ਦਾ ਪੱਤਾ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। 341
ਗਾਥਾ ਨੰ: 35 ਤੋਂ 47, 48 ਤੋਂ 60, 61 ਤੋਂ 71, 74 ਤੋਂ 86, 87 ਤੋਂ 99 ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਗਾਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅਰਥ 22 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 34 ਗਾਥਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ। ਸਿਰਫ 37, 50, 63, 89 ਗਾਥਾ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ ਹੈ। 35 ਤੋਂ 47 ਤੱਕ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ, 48 ਤੋਂ 60 ਤੱਕ ਨੱਕ ਦੇ ਬਾਰੇ, 61 ਤੋਂ 73 ਤੱਕ ਜੀਭ ਦੇ ਬਾਰੇ, 74 ਤੋਂ 86 ਤੱਕ ਛੋਹ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
385