________________
ਇਕੱਲ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਮੁਕਤੀ ਭਾਵ ਨਾਲ ਸੰਪੰਨ ਜੀਵ, ਅੱਠ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਗੱਠਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।31॥
ਪ੍ਰਸ਼ਨ : ਹੇ ਭਗਵਾਨ ! ਵਿਨਿਵਰਤਨਾ (ਮਨ ਤੇ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਅੱਡ ਰੱਖਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਜੀਵ ਨੂੰ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉਤਰ : ਵਿਨਿਵਰਤਨਾ ਨਾਲ (ਮਨ ਅਤੇ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਅੱਡ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਜੀਵ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਨਿਰਜਰਾ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਰ ਦਰਵਾਜ਼ੇ (ਦੇਵ, ਮਨੁੱਖ, ਪਸ਼ੂ ਤੇ ਨਰਕ) ਰੂਪੀ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।32।
| ਪ੍ਰਸ਼ਨ : ਹੇ ਭਗਵਾਨ ! ਸੰਭੋਗ (ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਤਿਆਗਣਾ) ਨਾਲ ਜੀਵ ਨੂੰ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ : ਸੰਭੋਗ (ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕੱਠੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਆਦਤ ਤਿਆਗਣ ਨਾਲ ਪਰ ਅਧੀਨਗੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛ ਵੱਲ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਆਪਣੇ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਲਾਭ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਪਰਾਏ ਲਾਭ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਕਲਪਣਾ ਤੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਪਰ ਅਧੀਨਗੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਬ ਦੇ ਲਾਭ ਕਲਪਨਾ, ਇੱਛਾ, ਬੇਨਤੀਆਂ ਇੱਛਾ ਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੋਇਆ ਸਾਧੂ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਦੂਸਰੇ ਦੀ ਸੁੱਖ ਸ਼ੈਯਾ (ਆਸਨ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ। 33॥
322