________________
ਚੌਥੀ ਵਾਚਨਾ
ਮਹਾਵੀਰ ਸੰਮਤ 827-840 ਸਮੇਂ ਹੀ ਵੱਲ (ਗੁਜ਼ਰਾਤ ਵਿਖੇ ਆਚਾਰਿਆ ਨਾ ਅਰੁਜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਸ ਸੇਮ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਸਾਧੂ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਚਨਾ
980 ਜਾਂ 993 ਮਹਾਵੀਰ ਸੰਮਤ ਸਮੇਂ ਵੱਲਭੀ ਵਿਖੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣ ਸੰਘ ਆਚਾਰਿਆ ਦੇਵਾ ਰਿਧੀਗਣੀ ਸ਼ਮਾ ਮਣ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਇਕੱਠ ਹੋਇਆ। ਸਾਰੇ ਆਗਮਾਂ ਨੂੰ ਤਾੜ ਪੱਤਰ ਤੇ ਲਿਖ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਉਸੇ ਵਾਚਨਾ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਗਏ ਆਮ ਹੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਸੰਗੀਤੀ। ਨਹੀਂ ਹੋਈ। | ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਨੇਕਾਂ ਆਚਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤ, ਅਪਭ੍ਰਸ਼, ਤੇਲਗੂ, ਕੰਨਡ, ਰਾਜਸਥਾਨੀ, ਗੁਜ਼ਰਾਤੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ ਆਰਾਮ ਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਟੀਕੇ, ਟੱਬਾ, ਨਿਉਕਤੀਆਂ, ਚੂਰਨੀਆਂ, ਭਾਸ਼ਯ ਤੇ ਅਵਚੂਰਨੀਆਂ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਗਏ। ਅੱਜ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ | ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੇ ਥਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਵੇਤਾਂਬਰ ਜੈਨ ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਆਗਮਾਂ
ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ
ਸ੍ਰੀ ਨੰਦੀ ਸੂਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਆਗਮਾਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਇਸ . ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ :
(xix)