________________
ਪਹਿਲਾ ਉਦੇਸ਼ਕ
(ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਧਰਮਾ ਸਵਾਮੀ ਦੇ ਚੇਲੇ ਸ਼੍ਰੀ. ਜੰਞ ਸਵਾਮੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ) ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਬੰਧਨ ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ? ਕੀ ਜਾਣ ਕੇ ਬੰਧਨ ਨੇ ਦ੍ਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ @?" (1)
ਸਥਿੱਤ (ਮਨੁੱਖ ਪਸ਼ੂ ਆਦਿ) ਅਚਿੱਤ (ਕਪੜੇ, ਗਹਿਣੇ, ਮਕਾਨ ਆਦਿ) ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਜਾਂ ਦੋਹਾਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿਚ ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਦੂਸਗੋਂ ਤੋਂ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਭਲਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ । (2)
+
$
ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਆਪ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਦੂਸਰੇ ਤੋਂ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਰਦੇ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਮਾਰੇ ਗਏ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨਾਲ ਵੰਡ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ । (3)
:
ਅਗਿਆਨੀ ਜੀਵ ਜਿਸ ਕੁਲ ) ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਿਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਥੇ (ਮਾਤਾ, ਪਿਤਾ, ਇਸਤਰੀ, ਪੁਤਰ ਅਤੇ ਮਿਤੱਰ ਆਦਿ ਨਾਲ) : ਮਮਤਾ ਕਾਰਣ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਨਵੇਂ ਪਦਾਰਥਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਮਮਤਾ ਭਾਵ ਜਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। (4) ਆਦਿ ਕੋਈ ਵੀ ਜੀਵ ਜਾਂ ਨਿਰਜੀਵ । ਇਹ ਜੀਵਨ ਥੋੜਾ ਤੇ ਮਿਟਣ ਵਾਲਾ ਦਾ ਤਿਆਗ ਜੋ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਰਮ
ਧਨ ਸੰਪੱਤੀ ਆਦਿ ਅਤੇ ਭਾਈ ਭੈਣ ਪਦਾਰਥ ਜੀਵ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਸਮਰਥ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਹ ਸਮਝਕੇ ਆਰੰਭ (ਹਿੰਸਾ) ਤੇ ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਬੰਧ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । (5)
..
ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਆਖਦੇ ਹਨ । “ਕੋਈ ਕੋਈ ਮਣ (ਬੋਧ, ਆਜੀਵਕ, ਪਰਿਵਰਾਜਕ, ਤਾਪਸ) ਅਤੇ ' ਮਾਹਣ (ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਜੋ ਕਿ ਬ੍ਰਹਸਪਤਿ ਨਾਸਤਕ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ) । ਪਰਮਾਰਥੀ (ਆਤਮਾ ਦੇ ਗਿਆਨ, ਦਰਸ਼ਨ, ਚੇਤਨ ਸਵਰੂਪ) ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੇ ਹੀ ਮੱਤ ਦੇ ਕਾਰਣ, ਅਰਿਹੰਤ (ਸਰਵਗ, ਕਾਲਦਰਜ਼ੀ ਵੀਤਰਾਂਗ ਆਤਮਾ) ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ, ਕਾਮ ਭੋਗ ਵਿਚ ਡੁੱਬੇ ਰਹਿੰਦੇ
ਹਨ । ( 6)
1
3451
ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ ਮਤ ਦੇ 'ਚਾਰਵਾਕ ਅਨੁਯਾਈ ਆਖਦੇ ਹਨ; ** ਇਸ ਜਗਤ ਵਿਚ 1 ਜਮੀਨ, ਅੱਗ, ਪਾਣੀ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਅਕਾਸ਼ ਇਹ ਪੰਜ ਮਹਾਤ ਹਨ । (ਇਸ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕੋਈ ਪਦਾਰਥ ਨਹੀਂ ਹੈ । (7)
