________________
{ਅਗਿਆਨਵਾਬ, 3. ਗਿਆਨਵਾਦ 4 ਬੁਧ ਦਰਸ਼ਨ ਆਦਿ ਦਾ ਜਿਕਰ ਹੈ।
ਬੁਧ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ ਕਿ ਚਾਰ' ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਕਰਮ ਉਪਚੈ (ਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ [1] ਅਵਿਦਿਆ ਜਾਂ ਅਗਿਆਨਤਾ [2] ਪਰਿਪਚਿਤ ਕਰਮ (ਕੇਵਲ 'ਮਨੇ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕਰਮ ਉਪਚੈ) [3] ਈਰੀਆ ਪ੍ਰਯ ਕਰਮ ਮਾਰਗ ਵਿਚ ਘੁੰਮਦੇ ਜੋ ਜੀਵ ਹਿੰਸਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਕਰਮ ਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ | ਸੁਪਨੀਤਿਕ ਕਰਮਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਕਰਮ ਦਾ ਵੀ ਉਪਚੋਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ !
ਤੀਸਰੇ ਉਦੋਸ਼ ਵਿਚ ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਆਧੁ ਕਰਮੀ (ਸਾਧੂ ਲਈ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾਂ ਤਿਆਰ · ਕੀਤੇ) ਭੱਜਨ ਦੇ ਤਿਆਗ ਦਾ ਉਪਚੇਸ਼ ਦਿੜਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਹ ਵਸ਼ਕੂ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਸ਼ੁਧ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਇਛੁਕ ਹੋਵੇ । ਪਰ ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਧੂ-ਸਾਧਵੀ ਲਈ ਤਾਂ ਅਨਜਾਨ ਕੁਲਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਧ ਭੋਜਨ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੈ ਇਸ ਉਦੇਸ਼ਕ ਵਿਚ ਈਸ਼ਵਰ ਤੇ ਕਰਤਾਵਾਦੀ ਮਤ ਵੀ ਵਰਨਣ ਕੀਤਾਂ ਗਿਆ ਹੈ । ' ਚੋਥੇ ਉਦੇਸ਼ਕ ਵਿਚ ਪਰ ਤੀਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਨ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ । ਕਿਉਂਕਿ ਗਲਤ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸਿੱਧਾਂਤ, ਕਰਮ ਬੰਧ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣਦੇ ਹਨ ! ਕੋਰਮ ਬੰਧ ਤੋਂ ਬਚਨ ਲਈ : ਅਹਿੰਸਾ, ਸਮਤਾ, ਕਸ਼ਾਏ (ਕਰੋਧ, ਮੱਤ, ਲੋਭ ਤੇ ਹੰਕਾਰ) ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਹੋਏ ਸਵ : ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ | ਅਵਿਰਤ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ . ਹਿਸਥੀ ਦਾ ਉਹ ਕੰਮ : ਜਿਸ ਦੇ ਵਿਚ ਅਸੰਜਮ ਹੋਵੇ ।
. ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਭਾਵ ਵਸਤਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ਇਸਦੇ ਦੋ ਭੇਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ-- (1) ਸਚਿੱਤ-ਜਾਨਦਾਰ ਵਸਤਾਂ ਇਸਤਰੀ, ਪਸ਼ੂ ਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ (2) ਅਚਿੱਤ ਬੇਜਾਨ ਵਸਤਾਂ ਮਕਾਨ, ਪੈਸਾ ਖਤ ਆਦਿ ।
ਖੌਝ ਵਿੱਚ
ਇਸ ਦੇ É
