________________
sਹੈਡਕੁ ਭਗਵਾਨ 8 ਕਰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ 4 ਕਰਮ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਸਮੇਂ ਅਖ਼ ਕਰ ਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘ ਤੇ ਕਰਮ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ [1] ਗਿਆਨ ਬਰਨੀਆਂ [2] ਦਰਸ਼ਾਵਰਨੀਆ [3] ਮੋਹਨੀਆਂ [4] ਅੰਤ ਰਾਏ ਰੁਕਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਣ ਕਰਮ] 1
4 ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਭੰਗ ਉਹ ਨਿਰਵਾਨ ਅਵਸਥਾ ਤੱਕ ਭੋਗਦੇ ਹਨ । ਅਰਿਹੰਤ ਅਵਸਥਾ [4] ਅਘਾਣੀ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਬੰਧ ਹੈ ਉਹ ਤੀਰਥੰਕਰ ਨੂੰ ਭੋਗਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਕਰਮ ਹਨ [1] ਕੇਂਦਨੀਆਂ [2] ਆਯੁਸ਼ [3] ਨਾਮ [4] ਗੇਤਰ ਇਹੋ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਭੋਗ ਇਸੇ ਜਨਮ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
. ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਦੇ 14 ਸੁਪਨੇ ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾ ਦਸਆ ਜਾ ਚੁਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੀਰਥੰਕਰ ਅਰਿਹੰਤਾ ਦੀ ਮਾਤਾਂ ਹੀ 14 ਸੁਪਨੇ ਵਖਦੀ ' ਹੈ ਆਮ ਅਰਹੰਤ ਦੀ ਨਹੀਂ। ਤੀਰਥੰਕਰ 15 ਕਰਮ ਭੂਮੀਆਂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭੂਮੀ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਹ ਸੁਪਨੇ ਹਨ ।
{1] ਹਾਥੀ [2] ਬੱਲਦਾ[3] ਸ਼ੇਰ [4] ਲੱਛਮੀ [5] ਪੁਸ਼ਪ ਮਾਲਾ ਦਾ ਜੋੜਾ [6] | ਚੰਦਰਮਾਂ [7] ਸੂਰਜ [8] ਇੰਦਰ ਧੱਵਜਾ [9] ਪੂਰਨਕਲਸ਼ [10] ਪਦਮ [ਕਮੱਲ ਸਰੋਵਰ] [11] ਖੀਰ ਸਾਗਰ, [12] ਦੇਵ ਮਾਨ [13] ਰਤਨਾ ਦਾ ਢੇਰ [14] ਧੂਏ ਰਹਿਤ ਅੱਜ ।
ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਇਕ ਵਿਸੇਸ ਸ਼ਰਰਕ fਚ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਉਪਰ ਸੀ ਵਤਸ ਦਾ fਚਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੇ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਲਈ ਇੰਦਰੇ ਰਾਹੀਂ ਉਕਤ ਯਕਸ ਨੂੰ ਸਾਂਸਨ ਦੇਵ ਅਤੇ ਯਕਸ਼ਨੀ ਸਾਸਨ ਦੇਵੀ ਆਖਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੇ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਭਗਤੀ ਤੋਂ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨਾਲ 8 ਪ੍ਰਤਿਹਾਰੇ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਬੰਕਰ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਚਿਨੂੰ, ਸਾਸਨ ਦੇਵ ਅਤੇ ਸਾਸਨ ਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵੀ ਉਸਾਰੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਸਾਰੇ ਤੀਰਥੰਕਰ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਧੂ, ਸਾਧਵੀ, ਸ਼ਾਕ ਤੋਂ ਸ਼ਾਵਕਆ ਰੂਪੀ ਧਰਮ ਤੀਰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਤੀਰਥ ਕਰ ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਅਹਿੰਸਾ, ਸਤ, ਚੋਰੀ ਨਾਂ ਕਰਨਾ . ਜਰੂਰਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਹਨਾਂ ਕਰਨਾ, ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਰੂਪੀ 5 ਮਹਾਵਰਤ ਅਤੇ ਹਿਸਥ ਵਿਕ ਵਰਗ ਨੂੰ 5 ਅਣੂਵਰਤਾਂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੇ ਗਧਰ ਉਨਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਉਪਾਗ ਵਿਚ ਦਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਤੀਰਥੰਕਰ ਜੀਵ, ਅਜੀਵ ਰੂਪੀ ਫੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ ਰਾਹੀਂ ਜੜ ਨੇ ਤੱਤਵ ਆਤਮ ਸਸਟੀ, ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਾਰੇ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਤੀਰ ਬੰਕਰ ਦੇ 34 ਅਭਿਸ਼ੇ [ਖਾਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ] 1. ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਾਲ ਨਹੀਂ ਵਧਦੇ ਅਤੇ ਜਿੰਨੇ ਵਧਦੇ ਵੀ ਹਨ ਉਹ ਸੋਹਣੇ ਲਗਦੇ ਹਨ ।
2. ਸ਼ਰੀਰ ਤੇ ਮਿੱਟੀ, ਮੈਲ ਨਹੀਂ ਜੰਮਦੀ ! | 3, ਖੂਨ ਅਤੇ ਮਾਸ ਗਊ ਦਾ ਦੁੱਧ ਵਾਂਗ ਸਫੈਦ ਤੇ ਮਿੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
4. ਸਾਹਾਂ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ਬੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । 5, ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦਾ । ਪਰ ਅਵਧੀ ਗਿਆਨੀ ਵੇਖ ਸਕਦਾ
ਹੈ ਦਿਗਵੰਰ ਫਿਰਕੇ ਵਾਲੇ ਅਰਿਹੰਤ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ।