________________
ਅਨਿੱਤਯ ਭਾਵਨਾ (ਸ਼ਲੋਕ)
| ਉਪਾਧਿਆਇ ਸੀ ਵਿਨੇ ਵਿਜੈ ਜੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਹੇ ਆਤਮਾ - ਇਹ ਤੇਰਾ ਸਰੀਰ ਅੱਜ ਭਲਾਂ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਹੈ, ਮਸਤ ਹੈ, ਪਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਪਾਣੀ ਦੇ ਬੁਲਬੁਲੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਦਾ ਮਹਿਮਾਨ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਨਿੱਤ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਚਲ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ (ਯੋਗ) ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗਾ ? ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।
- (1)
ਤੂਫ਼ਾਨੀ ਹਵਾ ਦੇ ਥਪੇੜਿਆਂ ਤੋਂ ਚੰਚਲ ਹੋ ਉੱਠਣ ਵਾਲੀਆਂ ਜਲਤਰੰਗਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੰਚਲ ਸਾਡੀ ਉਮਰ ਹੈ। ਰਿੱਧੀ-ਸਿੰਧੀ ਅਤੇ ਸੰਪਤੀ ਇਹ ਸਤ ਵਿਪਤਾ ਨਾਲ ਘਰੇ ਹੋਏ ਬੱਦਲ ਹਨ। ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਥੋੜੇ ਰੰਗਾਂ ਵਾਂਗ ਜਿਵੇਂ ਪੰਜ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਸੁੱਖ ਹਨ, ਦੋਸਤ, ਔਰਤ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵਗੈਰਾ ਦੇ ਮਿਲਣ ਦਾ ਸੁੱਖ ਸੁਪਨੇ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਦੱਸੋ, ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਸੱਜਣਾਂ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ ? ਸਮਝਦਾਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ ? - (2}
ਮੇਰੇ ਭਰਾ, ਜੋ ਪਦਾਰਥ ਸਵੇਰ ਸਮੇਂ ਚਿੱਤ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ, ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਅਤੇ ਚਿੱਤ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਪਿਆਰੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਉਹੀ ਪਦਾਰਥ ਵੇਖਦੇ ਵੇਖਦੇ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਰਸਹੀਣ, ਛਿੱਕੇ, ਮਨ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਉਂਦੇ. ਤੇਜ ਰਹਿਤ ਅਤੇ ਨਾ-ਸਹਿਣਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਨਿਗਾਹਾਂ ਤੋਂ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਮੇਰਾ ਮੂਰਖ ਮਨ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਰੰਗਰਾਗ ਨੂੰ ਛੱਡ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਦੁੱਖਦਾਈ ਗੱਲ ਹੈ ! - (3)
