________________
ਆਸ਼ਰਵ ਭਾਵਨਾ (ਸ਼ਲੋਕ)
ਜਿਵੇਂ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਓ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਝਰਨੇ, ਤਲਾਬ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਪਾਣੀ ਸੁੱਟਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਪ ਨਾਲ - ਆਸ਼ਰਵਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਰਦਾ ਹੈ, ਦੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਸਥਿਰ ਅਤੇ ਚੰਦਾ ਬਣਦਾ ਹੈ। (1)
ਜਿਹੜਾ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਜਲਦੀ ਜਲਦੀ ਕੁਝ ਇੱਕ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇੰਨੇ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਆਸ਼ਰਵ ਰੂਪ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਹਰ ਪਲ ਕਰਮਾਂ ਨਾਲ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਭਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਬਚਿੱਤਰਤਾ ਹੈ ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਸ਼ਰਵਾਂ (ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੇ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ ? ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ ? - (2)
ਮਹਾਂ-ਗਿਆਨੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆਤਵ (ਗਲਤ ਧਾਰਨਾ), ਅਵਿਰਤੀ ਵਰਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਕਸ਼ਾਇ (ਕ੍ਰੋੜ੍ਹ, ਮਾਨ, ਮਾਇਆ ਲੋਭ, ਯੋਗ (ਮਨ, ਵਚਨ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕਿਰਿਆ) ਇਹ ਚਾਰ ਆਸ਼ਰਵ ਦੱਸੇ ਚਾਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਸ਼ਰਵਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਪਲ ਹਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਚਿੱਕੜ ਵਿੱਚ ਫ਼ਸਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਭਟਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। - (3)
ਇਹ ਆਸ਼ਰਵ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੰਜ ਇੰਦਰੀਆਂ, ਪੰਜ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਅਵਤ (ਹਿੰਸਾ, ਚੋਰੀ, ਝੂਠ, ਬ੍ਰਹਮਚਰਿਆ ਦਾ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਕਰਨਾ, ਪਰਿਹਿ). ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਕਸਾਇ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਚੀ ਝੂਠੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 42 ਹੁੰਦੀ ਹੈ। – (4)
22
T
