________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ (183) ਸ਼ੁੱਧ ਆਤਮਾ ਵਿਚ ਵਰਨ, ਰਸ, ਗੰਧ, ਸਪਰਸ਼ ਤੇ ਇਸਤਰੀ, ਪੁਰਸ਼, ਨਪੁੰਸਕ ਆਦਿ ਪਰਿਆਏ (ਸੁਭਾਅ ਤੇ ਸੰਸਥਾਨ ਤੇ ਸਹਜਿੰਨ (ਸਰੀਰ ਤੇ ਅਕਾਰ) ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
(184)ਇਹ ਸਭ ਭਾਵ, ਵਿਵਹਾਰ ਨਯ ਪੱਖੋਂ ਆਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਸ਼ੁੱਧ ਨਯ (ਨਿਸ਼ਚੈ ਨ ਪੱਖੋਂ ਸੰਸਾਰੀ ਜੀਵ ਵੀ ਸਿੱਧ ਰੂਪ ਹਨ।
(185) ਸ਼ੁੱਧ ਨਯ ਪੱਖੋਂ ਆਤਮਾ ਅਸਲ ਵਿਚ ਰਸ ਰਹਿਤ, ਗੰਧ ਰਹਿਤ, ਨਾ ਵਰਨਣਯੋਗ, ਚੇਤਨ ਗੁਣ ਵਾਲਾ, ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਰਹਿਤ, ਅਨੁਮਾਨ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਤੇ ਸੰਸਥਾਨ (ਸਰੀਰ) ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ।
(186)ਆਤਮਾ - ਮਨ, ਬਚਨ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਰੂਪ ਤੋਂ ਰਹਿਤ, ਇਕੱਲਾ ਮਮਤਾ ਰਹਿਤ, ਸਰੀਰ ਰਹਿਤ, ਕਿਸੇ ਦਰੱਵ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਤੋਂ ਰਹਿਤ, ਵੀਰਾਗ, ਦੋਸ਼ ਰਹਿਤ, ਮੋਹ ਰਹਿਤ ਤੇ ਡਰ ਰਹਿਤ ਹੈ।
(187) ਉਹ (ਆਤਮਾ) ਨਿਰਗਰੰਥ (ਗੰਢ ਰਹਿਤ) ਹੈ, ਰਾਗ ਰਹਿਤ ਹੈ, ਨਿਸ਼ਲਯ (ਸਵਰਗ ਸੁੱਖ ਦੀ ਇੱਛਾ, ਮਾਇਆ ਤੇ ਮਿੱਥਿਆ ਦਰਸ਼ਨ ਰੂਪੀ ਕੰਡੇ) ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ · ਹੈ, ਕਾਮਨਾ ਰਹਿਤ ਹੈ, ਕਰੋਧ, ਮਾਨ ਤੇ ਮੋਹ ਰਹਿਤ ਹੈ।
(188)ਆਤਮਾ ਹੀ ਜਾਣਕਾਰ ਹੈ। ਜੋ ਜਾਣਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਨਾ ਪ੍ਰਮਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਅਮਤ। ਜੋ ਅਪ੍ਰਮਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਸ਼ੁੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਤਮਾ ਦਾ ਜਾਣਕਾਰ (ਗਿਆਨੀ) ਰੂਪ ਹੀ ਸੱਚਾ ਰੂਪ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹੀ ਸ਼ੁੱਧ ਅਰਥ ਵਿਚ ਜਾਨਣਯੋਗ ਹੈ। ਉਸ ਆਤਮਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਵਿਚ ਅਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਹੀਂ।
(189)ਮੈਂ (ਆਤਮਾ) ਨਾ ਸਰੀਰ ਹਾਂ, ਨਾ ਮਨ ਹਾਂ, ਨਾ ਪਾਣੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਮੈਂ ਨਾ ਤਾਂ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਨਾ
' 39
