________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ ਅਤਿ ਸੂਖਮ। ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਆਦਿ ਇਸ ਦੇ ਛੇ ਉਦਾਹਰਨ ਹਨ।
(642) (1) ਪ੍ਰਿਥਵੀ (2) ਪਾਣੀ (3) ਛਾਂ (4) ਨੇਤਰ ਅਤੇ ਚਾਰ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ (5) ਕਰਮ (6) ਪ੍ਰਮਾਣੂ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਿਨ ਦੇਵ ਨੇ ਸਕੰਧ ਪੁਦਗਲ ਦੇ ਛੇ ਉਦਾਹਰਨ ਹਨ (ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਅਤਿ ਸਬੂਲ ਦਾ, ਪਾਣੀ ਸਥੂਲ ਦਾ, ਛਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਆਦਿ ਦਾ, ਨੌ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਸਥੂਲ ਸੂਖਮ ਦਾ, ਰਸ-ਰੰਧ-ਸਪਰਸ਼ ਆਦਿ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਕੀ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਸੂਖਮ ਸਥੂਲ ਦਾ, ਕਾਰਮਨ ਸਕੰਧ ਸੂਖਮ ਸਥੂਲ ਦਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਅਦ ਸੂਖਮ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ।)
(643)ਜੋ ਆਦਿ (ਸ਼ਰੂ) ਮੱਧ (ਦਰਮਿਆਨ) ਅਤੇ ਅੰਤ ਖ਼ਾਤਮੇ) ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੰਦਰੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਵਿਭਾਗਹੀਣ (ਜਿਸ ਦਾ ਹੋਰ ਭਾਗ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ) ਦਰੱਵ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹੈ।
(644) ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੂਰਨ ਗਲਨ ਦੀ ਕ੍ਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਜੋ ਟੁੱਟਦਾ ਜੁੜਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੀ ਪੁਦਗਲ ਹੈ। ਸਕੰਧ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਦੇ ਵੀ ਸਪਰਸ਼, ਰਸ, ਗੰਧ, ਵਰਨ ਗੁਣਾਂ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਗਲਣਾ ਆਦਿ ਕ੍ਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਵੀ ਪੁਦਗਲ ਹੈ।
(645)ਜੋ ਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਹੀ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਜੀਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਜੀਵ ਦਰੱਵ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਣ ਚਾਰ ਹਨ (1) ਬਲ (2) ਇੰਦਰੀਆਂ (3) ਉਮਰ (4) ਉਛਵਾਸ (ਸਾਹ)।
129
