________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ ਸਵਾਧਿਆਇ 5) ਧਿਆਨ ਅਤੇ (6) ਵਿਉਤਸਰਗ (ਕਾਯੋਤਸਰ - ਇਹ ਛੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਅੰਦਰਲਾ ਤਪ ਹੈ।
(457) (1) ਵਰਤ (2) ਸਮਿਤੀ (3) ਸ਼ੀਲ (4) ਸੰਜਮ - ਪਰਿਣਾਮ ਅਤੇ (5) ਇੰਦਰੀਆਂ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਇਹ ਸਭ ਪ੍ਰਾਸ਼ਚਿਤ ਤਪ ਦੇ ਰੂਪ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਯੋਗ ਕਰਤੱਵ ਹਨ।
(458) ਕਰੋਧ ਆਦਿ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਤਮਿਕ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ, ਨਿਸ਼ਚੈ ਹੀ ਪ੍ਰਾਸ਼ਚਿਤ ਤਪ ਹੈ।
(459}ਅਨੇਕਾਂ ਜਨਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰਮ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਨਾਮ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨਾ ਪ੍ਰਾਸ਼ਚਿਤ ਹੈ।
(460)ਪ੍ਰਾਸ਼ਚਿਤ ਦਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ। (1) ਆਲੋਚਨਾ (2) ਤਿਨ (3) ਉਭਯ (4) ਵਿਵੇਕ (5) ਵਿਉਤਸਰਗ (6) ਤਪ (7) ਛੇਦ (8) ਮੂਲ (9) ਪਰਿਹਾਰ (10) ਸ਼ਰਧਾ
(461) ਮਨ ਬਚਨ ਤੇ ਕਾਇਆ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁਭਅਸ਼ੁਭ ਕਰਮ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (1) ਅਭੋਗਕ੍ਰਿਤ (2) ਅਨਾਭੋਗਤ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣ ਉਹ ਅਭੋਗ ਕ੍ਰਿਤ ਕਰਮ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਾ ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣ ਉਹ ਅਣਭੋਗ ਕ੍ਰਿਤ ਹਨ। ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਲੱਗੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਗੁਰੂ ਜਾਂ ਅਚਾਰਿਆ ਸਾਹਮਣੇ, ਬਿਨਾਂ ਡਰ ਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਮਨ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
92
