________________
ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ : ਅਪਰਿਗ੍ਰਹਿ
❀ ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਮੂਲ
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਜੀ ਨੇ ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ, ਸੰਗ੍ਰਹਿ-ਵਿਰਤੀ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਕਿਹਾ ਹੈ । ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਵੱਸ ਹੋ ਕੇ ਅਸ਼ਾਂਤ ਦੇ ਦੁਖੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ । ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਂ, ਜਿਸ ਦਾ ਕਿਤੇ ਅੰਤ ਨਹੀਂ, ਕਿਤੇ ਠਹਿਰਾਉ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਅਨੰਤ ਆਕਾਸ਼ ਦੇ ਸਮਾਨ ਬੇਅੰਤ ਹੈ । ਸੰਸਾਰੀ-ਆਤਮਾ ਧਨ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿਚ ਸੁੱਖ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਬੇਕਾਰ ਅਤੇ ਬੇ-ਅਰਥ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਦੇ ਸੁੱਖ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ । ਲਾਭ ਤੋਂ ਲੋਭ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਇਕੱਠ, ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾਂ, ਇੱਛਾ, ਲਾਲਸਾ ਤੇ ਲਗਾਓ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਤੇ ਮੂਰਛਾ-ਭਾਵ—ਇਹ ਸਭ ਇਕ ਹੀ ਅਰਥ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ ਹਨ । ਅੱਗ ਵਿਚ ਘਿਉ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਜਿਵੇਂ ਘੱਟ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਅੱਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਲਦੀ ਹੈ । ਇੰਝ ਹੀ ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਤੇ [ ੫੨ ]
